Με σαμπούνες και τουμπάκια στην Καπνικαρέα

                          

Σαν κι άλλους τόπους, είναι παλιός ο τόπος μας.
Κι οι παλιοί τόποι έχουν και τρόπους παλιούς. Τρόπους, που, το ξέρεις δα, γεννήθηκαν αυθόρμητα κι απ' ευθείας από την σχέση των ανθρώπων με την ζωή, την σχέση τους με την γη τους, με την φύση την ίδια, το χώμα, τον αέρα, το νερό.
Το νερό, που οι δικοί μας τόπανε θάλασσα κι ήταν ολόγυρά τους κι αυτοί στην μέση, λες και τούτη η θάλασσα πάσχιζε να τους περιορίσει στον κόρφο της, πάνω σε μια σπιθαμή γης αυτοί, κι αυτή να
τους κλείνει από παντού.
Μα όχι, μιλάμε εδώ για παλιούς ανθρώπους, γι' ανθρώπους, δηλαδή, που δεν είχαν τίποτε έτοιμο από τα πριν, τίποτε να τους δοθεί εύκολα - σαν να λέμε, δηλαδή, μιλάμε γι' ανθρώπους, που ήταν ο κόσμος όλος μ' όλα του τα στοιχειά ανοιχτός στην τιθάσευση, στην κατάκτηση, ανθρώπους σοφούς στην επιβίωση, που τόδανε πως, όχι βέβαια, δεν τελειώνει ο κόσμος, ο κόσμος τους, εκεί που αρχίζει η θάλασσα. Αντίθετα, από εκεί αρχίζει ο κόσμος, ο κόσμος ο μέγας, ο κόσμος ο ένας... Κι έτσι ήτανε στ' αλήθεια κι έγινε κι η θάλασσα ζωτικός τους χώρος, φυσική συνέχεια της γης τους, του έχει τους. Κι ήταν όλα πια ένα, κι ήταν λες και δεν είχε πια καμμιά διαφορά, όπως πατούσαν πάνω στην γη, σαν έτσι να πατούσαν και πάνω στα νερά για να βρούν να φάνε, ν' αλλάξουνε τα ντόπια τους
πράγματα με άλλων ανθρώπων πράγματα, αλλά και τρόπους άλλων να δούνε και ν' αντιγράψουνε, ακόμα κι αγάπες να βρούνε, αγάπες ξενικές, που θα τις κάνανε δικές τους.

Είναι παλιός ο τόπος μας, παλιοί και ίδιοι μέσα στα χρόνια οι τρόποι μας να φτιάχνουμε όργανα απ' όσα μας βρίσκονται - δέρματα, καλάμια, κέρατα - να δένουμε μετά μ' αυτά κόμπο τις νότες και να φτιάχνουμε μουσικές, γιατί μπορούμε, γιατί πρέπει, γιατί μας χρειάζεται και γιατί το θέλουμε
να τραγουδάμε και να χορεύουμε την ζωή. Όλη την ζωή, τις ευκολίες και τις δυσκολίες,
τις χαρές της αγάπης και τις πίκρες της, τα φωτεινά και τα σκοτεινά - γιατί όλα κομμάτια της μιας, της αδιαίρετης και ομοούσιας ζωής είναι, κι οι θυσίες, που δικαιώθηκαν προς απόλαυση μεγάλη, κι οι άλλες θυσίες, που πήγανε στράφι, κι η αγάπη, που μας δωρήθηκε κι η άλλη που μας πρόδωσε,
κι ο θάνατος ακόμα... Όλα ζωή είναι, όλα θέλουνε να ντυθούν την μουσική τους, όλα
έχουν το τραγούδι τους, όλα χρειάζονται και βρίσκουν την έκφρασή τους σε χορό αγκαλιαστό και χορό μοναχικό, όλα κι ίσως πιο πολύ ανάγκη να τόχουν οι ώρες οι δύσκολες, οι ώρες που πρέπει να διαβούμε από μέρη στενά και σκοτεινά...

Φραγκίσκος Τζιωτάκης 

Περικλής Σχινάς

Άγης Κελπέκης

Δημήτρης Σπανός

Σπύρος Καούρης

Κάποιοι μοντέρνοι και μετα-μοντέρνοι μπορεί να θεωρούν πως δεν είναι οι ώρες μας αυτές κατάλληλες για μουσικές και τραγούδια, πως πρέπει να αποδεχθούμε βουβά το σκοτάδι, που μας περιέχυσαν, και μέσα σ' αυτό να πορευθούμε σιωπηλοί με το κεφάλι κάτω, σαν στα τυφλά, ώς να δούμε φως. Όμως τι να ξέρουν αυτοί από το πώς έχουν σωθεί από τον αφανισμό οι μικρές μας κοινωνίες, τι ξέρουν από το πώς σφυρηλατήθηκαν οι δεσμοί και πώς δενότανε πάντα το κουράγιο μέσα στα βάσανα; Τι ξέρουν από το πώς επιβιώνουν οι λαοί κι οι φαμελιές στα μαρμαρένια αλώνια, οι παλιοί λαοί κι οι δοκιμασμένες φαμελιές, πούχουν περάσει τα μύρια όσα και στάθηκαν όρθιοι;

Γιώργος Γκελντής

Δεν ξέρουν πως τούτες οι μουσικές και τα τραγούδια κι οι χοροί, πούρχονται από πολύ παλιά, που πατάνε πάνω σε σκοπούς πανάρχαιους, που στόμα με στόμα και σώμα με σώμα μεταδίδονται κάπως σαν φιλί και σαν αγκαλιά, αυτά είναι σε μας η ουσία μας η ίδια, η παράδοση, που μας φέρνει
κοντά, μας ενώνει σε μια ρίζα, μια φύτρα, φύτρα Ελληνική, φύτρα Αιγαίου και φύτρα Ιονίου, φύτρα της Κρήτης και των Δωδεκανήσων και φύτρα τωνΚυκλάδων. Όλα ένα, όλοι ένα!

Αλέξανδρος Κλειδωνάς

Σαν ν' αράζαν και ν' αποσπερίζανε στις πεζούλες των πατρογονικών τους, κάτσανε στα πέτρινα
πεζούλια της Καπνικαρέας το περασμένο Σάββατο μουσικοί παλιοί και νέοι από τα νησιά μας και μαζέψανε διά μιάς γύρω τους περαστικούς. Ένα σμάρι, ατέλειωτο σμάρι, και τόριξαν όλοι στον χορό και στο τραγούδι, σαν φίλοι, σαν συγγενείς... σαν νάξεραν από πάντα κι οι στεριανοί ακόμα
τις μελωδίες, τους στίχους και τα βήματα.
Ένα θαύμα συντελεσμένο, να τρέχουνε στις φλέβες όλων οι σκοποί της σαμπούνας, όπως ξεκινούν από την ψυχή, γίνονται πνοή στο καλάμι και βγαίνουνε απ' το κέρατο.
Ένα θαύμα συντελεσμένο να ορίζει άξαφνα το τουμπάκι τα βήματά σου σαν από πάντα νάταν έτσι, σαν έτσι νάπρεπε, σαν να μη μπορούσε με τίποτε νάναι αλλιώς.
Ένα θαύμα συντελεσμένο το πώς επικοινωνούνε υπόγεια η δική μου γη με την δική σου κι ενώνονται μέσ' από μυστικές διαδρομές τα όνειρά μας, το πώς συγκοινωνούνε οι γενιές κι αλλάζουνε σκυτάλη.

Ένα θαύμα εν τω γίγνεσθαι το πώς μεταλαμπαδεύεται η γνώση κι η παράδοση από τον παλιό στον νέο κι από κει στον ακόμη πιο νέο.
 Ένα θαύμα τελικό, το θαύμα που μας πάει στο αύριο... Στο αύριο εδώ, στους ίδιους τόπους, με τους ίδιους τρόπους και με ανθρώπους που οι ίδιοι ακριβώς δεν είναι, αλλά είναι το αίμα κι η σάρκα μας... να, όπως, δηλαδή, είμαστε κι εμείς το αίμα κι η σάρκα κάποιων άλλων, πριν από μάς, κι είναι τούτη η επίγνωση, που μας κάνει διαχρονικούς, μαζί κι επίκαιρους, πάντα επίκαιρους κι ίσως-ίσως και λίγο μπροστά απ' τους καιρούς πότε-πότε...