MSF @ taf - Οι Γιατροί χωρίς Σύνορα σε Εικόνες μιας Διαδρομής στο taf

MSF @ taf... Όχι, δεν είναι κανένας κρυφός κώδικας, μυστήριος, Μασονικός, μόνο για μυημένους. Είναι απλώς οι "MEDECINS SANS FRONTIERES" στο "THE ART FOUNDATION" - κι αν ακόμα έχετε απορίες, είναι οι γνωστοί μας "Γιατροί χωρίς Σύνορα" στο επίσης γνωστό μας taf, τον εμπνευσμένης σχεδίασης Πολυχώρο - Μπαρ της Νορμανού 5, στο Μοναστηράκι.

Κατ' αρχάς, λίγα λόγια, λοιπόν, για την εκδήλωση, με βάση την επίσημη ανακοίνωση:
"Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) με αφορμή τη συμπλήρωση των 20 χρόνων παρουσίας τους στην Ελλάδα πραγματοποιούν μεγάλη αναδρομική έκθεση φωτογραφίας, με γενικό τίτλο «Εικόνες μιας διαδρομής». Οκτώ διακεκριμένοι και διεθνώς βραβευμένοι Έλληνες φωτογράφοι - η  Χριστίνα Βάζου, η Αθηνά Καζολέα, ο Γιάννης Κολεσίδης, η Στεφανία Μιζάρα, ο  Γιώργος Μουτάφης, ο Νίκος Οικονομόπουλος, ο Νίκος Πηλός και η Μαριλένα Σταφυλίδου - παρουσιάζουν εικόνες από την δράση της οργάνωσης και την καθημερινότητα των χωρών, όπου οι ΓΧΣ πραγματοποιούν επείγουσες και μακροχρόνιες αποστολές."

Το taf δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Εδώ και δυό χρόνια, από την πρώτη στιγμή που άνοιξε, δηλαδή, αποτελεί αγαπημένο σημείο συνάντησης πολλών Αθηναίων και όχι μόνο νέων. Η σχεδίασή του ή, ίσως καλύτερα, η αξιοποίησή του είναι εμπνευσμένη. Ένα μεγάλο κτίσμα στην καρδιά του Μοναστηρακίου, του οποίου ο κύριος κορμός, σύμφωνα με το επίσημο site, χρονολογείται από το1870, ενώ οι προσθήκες χρονολογούνται γύρω στο 1900. Το κυρίως κτίσμα περιλαμβάνει την κύρια γκαλερί εμβαδού 140 τμ στον πρώτο όροφο. Η εσωτερική αυλή εμβαδού 150 τ.μ. περιβάλλεται από δύο ακόμα κτίσματα, ένα ισόγειο με τέσσερα στούντιο-δωμάτια και ένα διώροφο με άλλα οκτώ, εμβαδού 10 τμ. το καθένα. Το σύνολο των κτιρίων αποτελεί ένα τυπικό και σήμερα εξαιρετικά σπάνιο δείγμα εσωτερικής αθηναϊκής αυλής του 19ου αιώνα. Τα κτίσματα ανακαινίσθηκαν για τις ανάγκες του συγκροτήματος του The Art Foundation (taf).
Η εσωτερική αυλή αποτελεί σήμερα ένα εξαιρετικό αίθριο, που λειτουργεί ως bar... πολυσύχναστο και δημοφιλές.

Σ' ό,τι αφορά το κτίσμα, δεν ξέρω αν ήταν παλιότερα σύνολο σπιτιών με κοινή αυλή, όπως συνηθιζόταν στην παλιά Αθήνα, ή αν ήταν κάποιου είδους βιοτεχνία με τα εργαστήρια ολόγυρα της αυλής. Στην περιοχή αφθονούσαν έτσι κι αλλιώς τα σιδηρουργεία. Οι παλιότεροι Αθηναίοι, καθώς διαβάζουν ίσως αυτές τις γραμμές, μπορεί να νοιώθουν ξαφνικά στην μύτη τους ή, τέλος πάντων ίσως να θυμούνται, την χαρακτηριστική μυρωδιά του σίδερου, που καίγεται σε δυνατή φωτιά, για να πάρει μορφή από τον τεχνίτη. Αυτή η μυρωδιά κυριαρχούσε κάποτε στην Ηφαίστου, τον βασικό στενό δρόμο, μεταξύ Ερμού και Αδριανού, που κατεβαίνει από τον Σταθμό του Ηλεκτρικού, στο Μοναστηράκι, ώς την Πλατεία Αβυσσηνίας. Χαρακτηριστικό της Ηφαίστου, στα δεξιά των κατερχόμενων, ήταν κι ακόμα είναι τα ακίνητα με σχετικά στενή πρόσοψη και μεγάλο, πολύ μεγάλο, βάθος, που φτάνει σχεδόν ώς πίσω, στην Ερμού. Το αποτέλεσμα έδινε την εντύπωση ενός πολύ μεγάλου διαδρόμου. Μπροστά, στην πρόσοψη επί της Ηφαίστου, απλώνονταν τα τελειωμένα προϊόντα του σιδηρουργείου, ενώ στο βάθος, σαν σε σπηλιά, λειτουργούσε το καθ' εαυτό σιδηρουργείο, με τα αμόνια και τις φωτιές και τα σφυριά και τον μάστορα με τους παραγιούς μαυρισμένους όλους από κορφής μέχρις ονύχων, σε μιαν ατμόσφαιρα όπου όλοι ανάσαιναν φωτιά και ρινίσματα. Αργότερα, τα σιδηρουργεία έδωσαν την θέση τους σε τουριστικά καταστήματα, που πουλούσαν τσολιαδάκια, αντίγραφα Μουσείων, κομπολόγια κι όλα τα σχετικά, ενώ, πιο πρόσφατα, την σκυτάλη πήραν μαγαζιά με ρούχα και παπούτσια για το πιο σκληρό κομμάτι της νεολαίας: μπότες, αλυσίδες, ζώνες περίεργες και όλα τα συμπαρομαρτούντα! Μόδες κι ανάγκες της κάθε εποχής... Τέλος πάντων, ας μου συγχωρηθεί η παρέκβαση αυτή από το κύριο θέμα - είναι που προτιμώ να φαντάζομαι ως παλιά βιοτεχνικά εργαστήρια τα δωματιάκια των installations του taf κι όχι ως κατοικίες.

Εν πάση περιπτώσει, η ζωή προχωράει, κατεβαίνει την Ηφαίστου, στρίβει δεξιά στο πρώτο στενό, στην Νορμανού, και, αν έχει λίγο οξυμένη όραση, θα καταφέρει να διακρίνει στον αριθμό 5 την διακριτική είσοδο του TAF.

Κι αν η ζωή, αν εσείς, δηλαδή, το κάνατε αυτό χθες, όπως τόκανα εγώ με αγαπημένους φίλους, το  ΑΕΡΙΚΟ και τον SPAPAX,  θα βρισκόσασταν διά μιας σ' έναν κόσμο δισυπόστατο. Στο αίθριο του taf, η ζωή σας, η ζωή μας, η ζωή, όπως την ξέρουμε, συνεχίζεται κανονικά. Φλερτάρει, πίνει το ποτό της, γελάει...

                          

Μπορεί ακόμα και να γυρίζει την πλάτη σε κάποια πράγματα...

                          

Ή έτσι να νομίζει...

                             

                           

Όλα τούτα, φυσικά, δεν αλλάζουν την ουσία. 

Στα δωματιάκια γύρω από το αίθριο καιροφυλακτεί ήδη έτσι κι αλλιώς μια άλλη καθημερινότητα: είναι η καθημερινότητα, που βίωσαν, που αποτύπωσαν, που τεκμηρίωσαν οι οκτώ φωτογράφοι, οι οποίοι αψήφησαν τους κινδύνους και βρέθηκαν σε χώρες, όπου δραστηριοποιούνται οι "Γιατροί χωρίς Σύνορα". Σε χώρες χτυπημένες από σεισμούς και εμφυλίους, κοντά σε ανθρώπους, που υποφέρουν στα όρια της απελπισίας και της απόγνωσης.

                           

                            

                             

                             

Είναι μια άλλη πραγματικότητα αυτή, που καταγράφει ο φακός τους, μια πραγματικότητα, που απειλεί να χαλάσει τον εφησυχασμό μας και την καλοπέρασή μας, που μπορεί να ξινίσει το ποτό μας, να μας χαλάσει το στομάχι...

                           

Το καταφέρνει ή συνεχίζουμε αμέριμνοι να πίνουμε το ποτό μας, σε πείσμα του περίγυρου;

                           

 Δεν ξέρω... Το προσπαθεί, όμως, όπως, για να είμαι δίκαιος, το προσπαθήσαμε κι όλοι όσοι βρεθήκαμε εκεί χθες, το βράδυ των εγκαινίων. Κρατώντας ένα ποτό στο χέρι ή μια φωτογραφική μηχανή ή απλώς το χέρι μιας αγαπημένης γυρίσαμε ένα-ένα τα δωμάτια, προσπαθήσαμε να φαντασθούμε το απερινόητο, τις καταστάσεις, που είδαν οι φωτογράφοι, τις συνθήκες, υπό τις οποίες ζουν καθημερινά και χειρίζονται τα περιστατικά οι "Γιατροί χωρίς Σύνορα",  τον ίδιο τον πόνο, την απορία, την απελπισία των ανθρώπων, που πληρώνουν είτε την κατάρα της Φύσης είτε την απληστία των ανθρώπων για περισσότερη γη, εξουσία, πλούτο...

Το ερώτημα, επομένως, είναι πόσο συμβατή είναι μια Έκθεση φωτογραφιών, ντοκουμέντων δυστυχίας από τον Τρίτο Κόσμο ή κι από οποιονδήποτε άλλο Κόσμο, με τον χώρο, την ατμόσφαιρα ενός bar. Πόσο θεμιτή είναι μια τέτοια επιλογή; 

Ο καθένας δίνει την δική του απάντηση. Η πιο εύκολη ή η πιο πρόχειρη ίσως να είναι πως πρόκειται για ασύμβατους κόσμους, για κόσμους, που ακυρώνουν ο ένας τον άλλο, που, τελικά, αναιρούν το μήνυμα...

                          

Αυτό, που εμείς όλοι εισπράττουμε, καταναλώνουμε ή εκθέτουμε και θαυμάζουμε ως Τέχνη είναι η οδυνηρή πραγματικότητα, η αδιανόητη καθημερινή ζωή κάποιων άλλων... 

Αδύνατη, λοιπόν, η συνύπαρξη; Όμως τότε πώς συνυπάρχουν έτσι κι αλλιώς στον ίδιο πλανήτη, στην ίδια ήπειρο - ακόμα και στην ίδια χώρα κάποτε;

Πώς λειτουργούν τα χάσματα μεταξύ των ανθρώπων, των στρωμάτων, των τάξεων; Δημιουργούνται τείχη μεταξύ τους ακόμη πιο αδιαπέραστα ή, αντιθέτως, ευνοείται η συνειδητοποίηση ότι δεν είναι όλοι το ίδιο τυχεροί κι από κει και πέρα μπορεί να υπάρξει κάποια δράση, κάποια ενέργεια πιο χειροπιαστή και συγκεκριμένη, με στόχο να απαλύνει τον πόνο, την φτώχεια, την δυστυχία των άλλων, των κοντινών ή μακρινών και πολύ μακρινών γειτόνων;

                            

Δεν έχω την απάντηση - όχι ακόμη... Θέτω απλώς το ερώτημα στον εαυτό μου. Όχι, όμως, τόσο το ερώτημα αν είναι θεμιτός αυτός ο συνδυασμός των δύο κόσμων στην Νορμανού, αλλά, μάλλον, αν είναι λειτουργικός, αποτελεσματικός...