Σύμπαν γυναικών: ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΑΡΑΖΑΛΗ

Γυναίκες...
Αναμφισβήτητα, τα πιο γοητευτικά πλάσματα της φύσης όλης - αλλά και τα πιο μυστηριώδη.
Πώς καταπιάνεται, όμως, κανείς με τις γυναίκες; Πώς καταπιάνεται ουσιαστικά, όχι επιφανειακά; Κι όχι για να τις κατακτήσει, αλλά για να τις προσεγγίσει, να τις κατανοήσει, να τις περιγράψει. Ο Κωνσταντίνος Τσιφτσής, που το αποτόλμησε, είχε την απάντηση στο πώς. Και γι' αυτό το κατάφερε: αξιοποίησε το πιο αποτελεσματικό εργαλείο κατανόησης, που διαθέτει ο άνθρωπος: την αγάπη!
Ήδη στον Πρόλογο του μυθιστορήματός του "ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΑΡΑΖΑΛΗ", ο Κωνσταντίνος Τσιφτσής δηλώνει απερίφραστα κι εμφατικά την αγάπη του, την λατρεία του, για τις γυναίκες, μιαν αγάπη, που είναι εμφανής σε όλες τις σχεδόν 500 σελίδες του βιβλίου.
Κι απ' αυτό το στοιχείο ξεκινώντας, ο συγγραφέας των "ΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ" επιλέγει να σμιλέψει στοργικά και να στήσει ολόρθο στην κοινή θέα ένα ανάγλυφο της Θεσσαλονίκης της τελευταίας 40ετίας, μια τοιχογραφία όχι πολύ μεγάλη, αλλά αρκετή και ενδεικτική της πόλης και της κοινωνίας της.
Φτιάχνει ένα μικρό σύμπαν, γυναικείο, κυρίως, σύμπαν, ανοίγει την εξώθυρα διάπλατα και, χωρίς να το καταλάβουμε σχεδόν, μας προσελκύει, μπαίνουμε μέσα αβίαστα, παρασυρόμαστε, μετέχουμε - και, τελικά, κατανοούμε κι εμείς λίγο περισσότερο το αντικείμενο της αγάπης του συγγραφέα και των ανδρών όλων, τις γυναίκες!

Μολονότι οι ανδρικοί χαρακτήρες στα "ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ" είναι πολλοί και καθοριστικοί για την εξέλιξη, τον αδιαφιλονίκητα πρώτο ρόλο στο σύμπαν αυτό ο συγγραφέας τον επιφυλάσσει στις γυναίκες. Με μαεστρία, ο Τσιφτσής τις βάζει να μας πάρουν από το χέρι, όπως συχνά συμβαίνει και στην πραγματική ζωή, και να μας οδηγήσουν στις λεωφόρους και στα στενά της πόλης, αλλά, κυρίως, στις πιο αθέατες γωνιές του εσωτερικού τους κόσμου.
Οι γυναίκες του Τσιφτσή και των "ΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ" του ξεκινούν κατά βάση από τα μικρομεσαία στρώματα της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας, για να ανέβουν σταδιακά τα κοινωνικά και οικονομικά σκαλοπάτια μέσα από μιαν αλληλουχία συνειδητών επιλογών τους. Τα γυρίσματα της τύχης δεν λείπουν, όπως δεν λείπουν ούτε κι οι μικρές ή οι μεγάλες τραγωδίες, τα λάθη, τα κρίματα, οι αδυναμίες. Σε όλες τις περιπτώσεις, όμως, αναδεικνύεται η θέληση των πρωταγωνιστριών να τους πάνε κόντρα. Κι αυτό όχι από κόνξα, νάζι και τερτίπι. Φτωχές ή ταπεινές μπορεί να είναι - φτηνές όχι! Είναι η συνειδητή τους επιλογή να διαχειρισθούν τις καταστάσεις. Αγωνίζονται να ξεπεράσουν τα εμπόδια, να σταθούν στα πόδια τους, να εξασφαλίσουν μια καλύτερη ζωή για τον εαυτό τους, για τους δικούς τους ανθρώπους, για τα παιδιά τους.
Δεν θα τις έλεγα εξαιρετικές γυναίκες, όπως δεν θα χαρακτήριζα συνταρακτικά και τα περισσότερα από τα γεγονότα, που περιγράφονται στο βιβλίο. Δεν πρόκειται για ηρωίδες, που τα βάζουν με καταστάσεις εξωπραγματικές, απίθανες, υπεράνω των ανθρωπίνων πραγμάτων. Καθημερινές γυναίκες είναι, γυναίκες της διπλανής πόρτας, με τα όριά τους και τις δεδομένες δυνατότητές τους. Γυναίκες με πίστη σ' αυτές τις δυνατότητες, με πείσμα και με γνώση για το πώς να τις αξιοποιήσουν, ώστε στο τέλος να επιβιώσουν και να επικρατήσουν.
Διαβάζοντας τα "ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ",  αυτό, στο οποίο πρωτίστως μετέχουμε, είναι η απλή αλλά πολύτιμη για τον καθένα καθημερινότητα ενός μικρού κύκλου Θεσσαλονικιών. Σε πρώτο επίπεδο, ξετυλίγεται μπροστά μας λίγο λίγο όλη η καθημερινότητα της Θεσσαλονίκης, όπως αλλάζει και προχωράει στον χρόνο, από το '70 ώς τις μέρες μας. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, ωστόσο, παρατηρούμε το πώς αυτή η ίδια καθημερινότητα μεταλλάσσεται και μαζί αλλάζει και τον χαρακτήρα των γυναικών αυτών, μεταβάλλει τις προτεραιότητές τους, καθορίζει την ζωή, την προοπτική, την πορεία, την μοίρα τους.
Με μιαν εξαντλητική παράθεση λεπτομερειών από την καθημερινότητα αυτή, ένα είδος πολύ οργανωμένης ψιλοβελονιάς, ο Τσιφτσής κυριολεκτικά κεντάει τα ξεχωριστά ψυχογραφήματα των ηρωίδων του, εξηγεί, ερμηνεύει, δικαιολογεί πράξεις και συμπεριφορές, με έναν τρόπο, που δεν αφήνει κενά στην αφήγηση κι ούτε εγκαταλείπει τίποτε μετέωρο ή  ανεξήγητο. Όλα τα γεγονότα κι οι χαρακτήρες είναι κρίκοι μιας και μόνης αλυσίδας, συνδέονται μεταξύ τους, έχουν τον μικρό ή μεγάλο ρόλο τους, αλληλεπιδρούν και δημιουργούν την τοιχογραφία, στην οποία στόχευε ο συγγραφέας. Οι ρυθμοί της γραφής είναι γοργοί, οι φράσεις κοφτές κι οι διάλογοι αληθοφανείς, βγαλμένοι από την πραγματικότητα. Οι ήρωες κι οι ηρωίδες δεν ρητορεύουν ούτε κηρύττουν. Μιλάνε όπως μιλάμε όλοι μας με τους φίλους, τους γνωστούς, τους συναδέλφους. Λένε όσα έχουν να πουν, πράττουν όσα έχουν να πράξουν, υπό το άγρυπνο μάτι του συγγραφέα, που παρακολουθεί, καταγράφει και αφηγείται με προσοχή στην λεπτομέρεια, αλλά χωρίς να κουράζει με άχρηστους και αντιλειτουργικούς πλατυασμούς.

 
Από πολλές απόψεις, τα "ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΑΡΑΖΑΛΗ" είναι ένα μικρό, διόλου ευκαταφρόνητο, κατόρθωμα. Γιατί είναι κατόρθωμα, τελικά, για έναν άνδρα να παρατηρήσει τόσο υπομονετικά τους τρόπους των γυναικών, είναι κατόρθωμα να καταγράψει με επιμονή στα όρια της εμμονής ακόμα και τα πιο απειροελάχιστα "ιχνοστοιχεία", που απαρτίζουν - και ίσως ορίζουν -  την καθημερινή τους ζωή,  είναι κατόρθωμα να ξεκινήσει από τα αχνά αυτά ίχνη και να διεισδύσει τόσο βαθιά στον χαρακτήρα, στην ψυχή τους.
Το μυθιστόρημα, παρά την έκτασή του, κυλάει σαν νερό. Και σαν νερό αφήνει πίσω του μιαν αίσθηση δροσιάς. Και αγάπη, πολλή αγάπη, για τις γυναίκες. Αγάπη, που ξεκινάει από τον συγγραφέα και καταλήγει σ' εμάς - αλλά, χάρις στα "ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ" είναι πια αγάπη εξηγημένη, αγάπη με νόημα, αγάπη με κατανόηση. Κι αυτή η κατανόηση είναι σίγουρα το μείζον κατόρθωμα του Τσιφτσή.
Αναζητήστε το βιβλίο αυτό στην διεύθυνση των εκδόσεων  "ΜΕΘΕΞΙΣ" info@metheksis.gr  - και θα με θυμηθείτε!