"Η ΠΙΣΩ ΑΥΛΗ" του Λευτέρη Πετρή κι εμείς

Τον Λευτέρη Πετρή δεν είχε τύχει, μέχρι πρόσφατα, να τον γνωρίσω. Κακώς αυτό!
Το Facebook πρόσφατα, όμως, μου πρότεινε την νουβέλα, που έχει γράψει. Καλώς αυτό!

Η συνέχεια δόθηκε την Τρίτη, 16 Μαΐου 2017, στην φιλόξενη πίσω αυλή του Νομισματικού Μουσείου, όπου παρουσιάσθηκε επίσημα πια "Η πίσω αυλή".

"Η πίσω αυλή" είναι η νουβέλα του Λευτέρη Πετρή, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις "ΟΣΕΛΟΤΟΣ" και που καταπιάνεται με μερικά από τα πιο διαχρονικώς ευαίσθητα θέματα: την ομοφυλόφιλη επιθυμία και το βίωμα, την σεξουαλική ζωή στην επαρχία και την γενικότερη καταπίεση στα χωριά. Καταπίεση, που ούτε μόνο σεξουαλική είναι ούτε εκφράζεται αναγκαστικά με ξεκάθαρες πράξεις ή με λόγια. Μπορεί να είναι και κλίμα, απλώς, σκέτη ατμόσφαιρα, ζόφος στον αέρα, που πνίγει.

Η πλοκή της νουβέλας τοποθετείται σε μια φανταστική Ελληνική επαρχία, γνώριμη λίγο-πολύ ως πλαίσιο σε όλους μας. Οι βασικοί πρωταγωνιστές, νέα παιδιά και αργότερα νέοι άνδρες, εκεί ζουν και εκεί βιώνουν τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, τα οποία καλούνται να διαχειρισθούν. Προχωρούν με αγορίστικη τόλμη, αρχικά, για να υποχωρήσουν αργότερα και να κάνουν τις αναμενόμενες συμβατικές επιλογές της δημιουργίας οικογένειας, με το ερωτικό σαράκι, όμως, να δουλεύει και να τους κατατρώει εσωτερικά.  Από την πλευρά του, ο συγγραφέας, αντί να προφύγει σε μια κλασικού τύπου γραμμική αφήγηση της ιστορίας, παρουσιάζει την ζωή τους σε δύο διαφορετικές χρονικές φάσεις του παρελθόντος τους, κάνοντας άλματα πίσω-μπρος στον χρόνο.
Ταυτόχρονα μια άλλη, αντίστοιχη, ιστορία εξελίσσεται στο παρόν. Το γεωγραφικό πλαίσιο είναι ίδιο, αλλά ο χρόνος, που έχει περάσει στο μεταξύ, επιτρέπει πλέον λίγο μεγαλύτερη ελευθερία, λίγο περισσότερη τόλμη. Αν μη τι άλλο, αυτοί οι σύγχρονοί μας ήρωες της ίδιας "Πίσω αυλής" μπορούν, για αρχή, να δουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη κατάματα, δεν αποστρέφουν το βλέμμα τους, διακρίνουν τα ζητήματα και τα προβλήματα και κάνουν τις επιλογές τους. Δεν ανατρέπουν τα δεδομένα και τις συνθήκες του χωριού, δεν επαναστατούν ούτε προκαλούν, αλλά τουλάχιστον αναγνωρίζουν την προσωπική τους αλήθεια και αποφασίζουν να την ζήσουν. Έστω κι αν πρέπει να καταφύγουν στην μεγάλη πόλη, στην Αθήνα. Έστω κι αν ούτε η Αθήνα ούτε καμμιά άλλη μεγάλη πόλη αποτελεί πραγματική λύση, όσο η κοινωνία δεν αλλάζει ριζικά.
Μπορεί οι κάθε είδους και κατηγορίας "διαφορετικοί" άνθρωποι πράγματι να χάνονται στις μεγάλες πόλεις. Μπορεί αυτό να δίνει μιαν αίσθηση ελευθερίας και αποδοχής, αλλά αυτή η αίσθηση αποδεικνύεται ψευδαίσθηση, στον βαθμό που οι μικρόκοσμοι, μέσα στους οποίους ζούμε όλοι την καθημερινή, πραγματική, μας ζωή, αποτελούν συχνά μικρογραφίες χωριών, ελάχιστα προοδευτικών και ελάχιστα ανεκτικών.
Στην τελευταία παράγραφο του βιβλίου, ο Λευτέρης Πετρής βάζει μια πολύ χαρακτηριστική διαπίστωση στο στόμα ενός από τους πρωταγωνιστές του: "Νομίζω πως χαθήκαμε μέσα στις "ευκαιρίες" και στις επιλογές που προσφέρει η πόλη. Αυτή η ελευθερία και η αποδοχή που απολαμβάνουμε δεν φτάνει για να μας κάνει ικανούς να αγαπάμε.".
Προφανώς, ούτε και για να μας αγαπούν...

  
Οι δύο ιστορίες συνδέονται μεταξύ τους στο τέλος με έναν αναπάντεχο τρόπο, που έρχεται να δικαιολογήσει την αφηγηματική προσέγγιση των αλμάτων στον χρόνο και να εκπλήξει τον αναγνώστη.
Η αφηγηματικά παράλληλη εξέλιξη της πλοκής σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγμές συνδυάζεται με έναν γοργό ρυθμό γραφής σε χρόνο ενεστώτα, στιγμιαίο ενεστώτα. Το αποτέλεσμα για τον αναγνώστη είναι να ρέει εύκολα και ανεμπόδιστα το βιβλίο, που κρατάει στα χέρια του, καθώς μια ευπρόσδεκτη κινηματογραφική αίσθηση μετατρέπει τις σελίδες σε εικόνες, πλάνα και σεκάνς από ταινία.
"Η πίσω αυλή" είναι σίγουρα ένα έτοιμο ή σχεδόν έτοιμο σενάριο. Μπορεί να λείπει για την ώρα ο σκηνοθέτης, αλλά οι θεατές έχουμε ήδη πάρει τις θέσεις μας από την στιγμή που διαβάζουμε την πρώτη φράση στην πρώτη σελίδα. Κι όταν ξανανάβουν τα φώτα... καθώς, όχι χωρίς περίσκεψη, σηκωνόμαστε για να φύγουμε, βάζουμε στοίχημα με τον εαυτό μας πρώτα-πρώτα να κάνουμε την πίσω αυλή, την κάθε πίσω αυλή, κάθε σπιτιού, κάθε χωριού, κάθε πολιτείας, αυλή μπροστά, αυλή φωτεινή, αυλή ανοιχτή. Για όλους!..