Γιοχάνεσμπουργκ I - Oι άνθρωποι

Ήταν κιόλας μέσα Δεκεμβρίου όταν έφτασα στο Γιοχάνεσμπουργκ. Τρίτη μου φορά στην πόλη αυτή, μέσα στα τελευταία 10 χρόνια, κι ήμουν περίεργος να δω αν υπήρχαν σπουδαίες αλλαγές... Αυτό για το οποίο δεν ήμουν καθόλου μα καθόλου προετοιμασμένος κι ούτε και τόθελα ήταν το να φτάσω να κάνω Χριστούγεννα εκεί... 

Δεν ήταν στα σχέδιά μου κάτι τέτοιο κι η αλήθεια είναι πως όσο πλησίαζαν τα Χριστούγεννα τόσο μ' έζωναν τα μαύρα φίδια ότι θα το ζούσα κι αυτό...

Τελικά το απέφυγα στο παρά πέντε - έφτασα τελικά στην Αθήνα, αργά την παραμονή των Χριστουγέννων, έπειτα από ένα απίστευτα κουραστικό ταξίδι πάνω από την  Αφρική αρχικά κι έπειτα πάνω από την εξουθενωμένη από τα χιόνια και το κρύο Ευρώπη. Άλλαξα αεροπλάνο στην Ζυρίχη, που ήταν βροχερή, κατασκότεινη, αλλά, ευτυχώς, με το αεροδρόμιό της ανοιχτό, κι έφτασα στην Αθήνα ένα ράκος με 20 ώρες ταξιδιού στους ώμους μου κι ένα κεφάλι βαρύ σαν σίδερο. Αλλά τουλάχιστον ήταν ακόμα παραμονή Χριστουγέννων κι έκανα Χριστούγεννα με ανθρώπους δικούς μου, αγαπημένους - κι όλους λευκούς κιόλας!!! 

Το Γιοχάνεσμπουργκ είναι απλωμένο σ' ενα αχανές οροπέδιο υψομέτρου 1.750 μέτρων. Ο καιρός τέοιαν εποχή ήταν βέβαια καλοκαιρινός, με θερμοκρασίες της τάξης των 25 βαθμών, αλλά στο υποτροπικό κλίμα οι καιρικές εναλλαγές είναι συχνό φαινόμενο. Η λιακάδα δίνει ξαφνικά την θέση της σε καταιγίδες πυκνές, ακόμη και σε χαλάζι, όπως μόλις την περασμένη Κυριακή, και η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι σχεδόν μόνιμη.  

Είναι χαρακτηριστικός να συναντιούνται στον ουρανό  του Γιοχάνεσμπουργκ βαριά σύννεφα με γλυκό φως ηλιοβασιλέματος...  

... και η επόμενη μέρα να ξημερώνει με μια λαμπρή ανατολή!

Ο κόσμος τότε βρίσκει ακόμη μιαν ευκαιρία να χαρεί το φως και την γλυκειά ζέστη. 

                           

Τα παιδιά βρίσκουν καταφύγιο στα συντριβάνια...

Οι ομπρέλλες χρησιμεύουν για να προφυλάσσουν από τον ήλιο κι όχι απ' την βροχή.

Τουρίστες και ντόπιοι σπεύδουν να φωτογραφηθούν κάτω από το τεράστιο άγαλμα του ζωντανού θρύλου, που λέγεται Nelson Mandela, στην ομώνυμη πλατεία.

Από την άλλη πλευρά, στα φανάρια και στις γωνίες των δρόμων το θέαμα είναι οικείο για όσους ζουν στην Αθήνα. Μαύροι - κυρίως - πουλάνε εποχιακά είδη ή κάνουν κάποιο αυτοσχέδιο show, προκειμένου να βιοπορισθούν...  

                           

Άλλοι απλώς κάθονται όπου βρουν σαν να σκέπτονται, σαν να περιμένουν...

Άλλοι προκαλούν με τον τρόπο τους τα βλέμματα... Αρκετά αποτελεσματικά!

Άλλοι φλερτάρουν - ή μήπως όχι;

Νομίζω ότι στην ουσία δεν έχουν αλλάξει πάρα πολλά από την εποχή του apartheid. Οι λευκοί εξακολουθούν να βρίσκονται μερικά σκαλιά παραπάνω, και στις ανώτερες τάξεις έχουν προστεθεί και κάποιοι μαύροι. Αλλά ο πολύς κόσμος εξακολουθεί να ζει σε συνθήκες άθλιες ή, έστω, συνθήκες φτώχειας. Δεν μπορώ να ξέρω τι μπορεί να φταίει, αλλά εικάζω ότι οι μαύροι δεν ήταν φυσικά έτοιμοι να αναλάβουν μια τεράστια χώρα με απίστευτο φυσικό πλούτο και την μεγαλύτερη οικονομία της Αφρικής. Έπειτα από αιώνες καταπίεσης και περιθωριοποίησης, δεν είχαν ούτε κι έχουν ακόμη την παιδεία και την πείρα. Τα πράγματα μπορεί να αλλάζουν, βέβαια, αλλά αλλάζουν αργά... Η εγκληματικότητα είναι πολύ μεγάλη, οι διαφορές μεταξύ των τάξεων χαοτικές, η προκλητικότητα όσων έχουν χρήματα έντονη, η ανασφάλεια πανταχού παρούσα...  

Ο μέσος τουρίστας δεν κυκλοφορεί παρά μόνο σε πολύ συγκεκριμένα μέρη, όπου δεν υπάρχει κίνδυνος. Και, βέβαια, δεν κυκλοφορεί μόνος και ανέμελος...

Το κέντρο της πόλης, το inner city, είναι ένα είδος γκέτο, όπου απλώς δεν πατάει κανείς ξένος και οπωσδήποτε κανείς λευκός. Πλήθη στους δρόμους κι άνθρωποι σε ανάγκη, άλλοι εξαθλιωμένοι άλλοι όχι, κτίρια εγκαταλειμμένα, σχεδόν ερείπια. Όλα αυτά μπορεί ένας ξένος να τα δει μόνον αν το ζητήσει από τον οδηγό του, πάντα μέσα από το αυτοκίνητο, με τα τζάμια ανεβασμένα και χωρίς να σταματήσει πουθενά!  

Υποπτεύομαι, παρ' όλ' αυτά, ότι οι συνθήκες στο inner city θα είναι παράδεισος, συγκρινόμενες με αυτές στις παραγκουπόλεις, έξω από την πόλη...

Η χαρακτηριστικότερη εικόνα από όλο το Γιοχάνεσμνπουργκ - θα ττο πω αδίστακτα! - είναι τα συρματοπλέγματα...

Εδώ τα συρματοπλέγματα είναι απλά, αλλά συνήθως δεν είναι έτσι... Όλες οι μονοκατοικίες και τα gated communities των μεσαίων και ανώτερων τάξεων προστατεύονται από ψηλούς μαντρότοιχους, που καταλήγουν σε πυκνά συρματοπλέγματα στην κορυφή τους, που είναι όλα ηλεκτροφόρα! Η εικόνα σοκάρει όχι μόνον τον Ευρωπαίο, αλλά και τον Αμερικανό ακόμα, που γνωρίζει από ταξικές διαφορές και εγκληματικότητα... Αυτή είναι, ωστόσο, η πραγματικότητα και, όπως πρόσεξα, όταν πρόκειται να χτισθεί ένα σπίτι ή μια επαγγελματική εγκατάσταση, πρώτα χτίζεται η μάντρα γύρω-γύρω και τοποθετείται το ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα και έπειτα αρχίζει η κατασκευή, ώστε να προστατευθεί και το γιαπί με τα υλικά του.    

Το Γιοχάνεσμπουργκ, πάντως, παραμένει μια πολύχρωμη πόλη με εξαιρετικές ευκαιρίες για αγορές... Τα Malls του δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από τα καλύτερα Ευρωπαϊκά και Αμερικανικά αδελφάκια τους, όλες οι μεγάλες φίρμες παρούσες και οι τιμές ειδικά στον ανδρικό ρουχισμό, στα είδση σπιτιού και στο φαγητό είναι εξευτελιστικές...

  

Σε όλη την πόλη αλλά και στους αυτοκινητόδρομους συναντά κανείς κιόσκια, τέντες ή απλώς ομπρέλλες, όπου πουλάει ο καθένας την πραμάτεια του ή την αγροτική παραγωγή του... 

Η κίνηση είναι πάντα μεγάλη και έντονη. Από το πρωί ώς το βράδυ... ώς την ώρα που ένα υπέροχο φεγγάρι θα ανατείλει και θα σταθεί πάνω από την πόλη...

Πέφτει η νύχτα, λοιπόν, αλλά θα πούμε κι άλλα για το Γιοχάνεσμπουργκ... Δεν τελειώσαμε!