Σαλαμίνα... απροσδόκητα...

Για τους Αθηναίους – και ίσως και για όλους τους Έλληνες – η Σαλαμίνα αποτελεί ένα τοπωνύμιο αμφιλεγόμενο. Είναι, κυρίως, η τοποθεσία μιας από τις σπουδαιότερες ή, τέλος πάντων, μιας από τις πιο φημισμένες ναυμαχίες όλων των εποχών - κι είμαι σχεδόν βέβαιος ότι αρκετούς νεαρούς μαθητές άλλων δεκαετιών, πολύ πριν από την εισβολή των comics, πριν από τους «300» και από τα «νideo games», τους στοίχειωνε το φάσμα του Ξέρξη να παρακολουθεί την εξέλιξη από μια κορυφή του όρους Αιγάλεω...
Από τότε, όμως, έχουν περάσει σχεδόν 2.500 χρόνια... χρονικό διάστημα ικανό για κάθε είδους ασέλγεια από αυτές, που συνηθίζουμε οι κατά τα λοιπά προγονόπληκτοι (νεο-)Έλληνες - όπως επιμένει μια πολύ καλή, προσωπική μου, φίλη ότι είμαστε πάντα!..

Μπορεί νάχει δίκηο – αλλά κι αν δεν είμαστε τόσο ή όλοι προγονόπληκτοι, το βέβαιο είναι πως είμαστε χουβαρντάδες και πως σε δέκα χρόνια από σήμερα θα βρούμε την ευκαιρία να εορτάσουμε με την δέουσα λαμπρότητα τα 2.500 χρόνια από την ναυμαχία και να ξοδέψουμε, με την ευκαιρία, το λαμπερό αντίστοιχο των 300.000 ευρώ, που διαβάζω ότι ξοδεύουμε φέτος, εν μέσω οξύτατης κρίσεως, για τον εορτασμό της ίδιας επετείου από την μάχη του Μαραθώνα... που ελαφρά τη καρδία τον κάναμε κωπηλατοδρόμιο, παρ’ όλ’ αυτά!

Και την Σαλαμίνα, στο μεταξύ, τι την κάναμε, τι την κάνουμε ακόμη και σήμερα, τώρα, που μιλάμε;
Και τι ξέρουμε, πρώτ’ απ’ όλα, για το νησί αυτό των 40.000 κατοίκων, που ζουν μιαν ανάσα από την πρωτεύουσα κι από τον Πειραιά;
Οι γνώσεις μας για το νησί, που γέννησε τον Ευριπίδη, που υποδέχθηκε το ιερό σώμα του Καραϊσκάκη και φιλοξένησε τον Σικελιανό για σχεδόν 20 χρόνια, περιορίζονται πιθανότατα σε κάποιες χονδρικές γνώσεις γύρω από τα γεγονότα της ναυμαχίας.

Το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού, ακριβώς πάνω στην θάλασσα, μπροστά από την Μονή Φανερωμένης 

Η λαμπρή στιγμή της ναυμαχίας και η όλη ιστορική διαδρομή του νησιού δεν μας έχουν διόλου εμποδίσει να μεταχειρισθούμε την Σαλαμίνα με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, λες και κάποιος συνέλαβε και υλοποίησε με αγαστήν επιμέλεια το πιο πλήρες και συγκροτημένο σχέδιο υποβάθμισης και καταστροφής του νησιού.
Αμφιβάλλω αν υπάρχει αλλού στον κόσμο όλο νησί ζωσμένο με όλες τις δυνατές επιβαρυντικές για το περιβάλλον χρήσεις: Ναυπηγεία, διυλιστήρια, βιολογικός καθαρισμός, εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, ναύσταθμος, νεκροταφεία πλοίων... όλα μαζί γύρω-γύρω στο νησί, να το πολιορκούν καθημερινά από απόσταση αναπνοής!
Κι όμως πρόκειται για ένα νησί μεγάλο σε έκταση και εντυπωσιακό σε αξιοποιήσιμη ακτογραμμή, για έναν τόπο με μεγάλα και πυκνά δάση, που συχνά φτάνουν ώς εκεί, όπου σκάει το κύμα. Θα μπορούσε σχεδόν παντού να κάνει κανείς το μπάνιο του και να χαλαρώσει, κατόπιν, στην σκιά των πεύκων... αλλά τα νερά δεν είναι πάντα ιδανικά με τόση επιβάρυνση ολόγυρα, ενώ κι οι πιο κοντινές και προσιτές στους αμύητους ακτές υποφέρουν από τα κατάλοιπα, που αφήνουν πίσω τους οι εκδρομείς κι οι λουόμενοι, οι τσιγγάνοι ή και κάποιοι ασυνείδητοι, οι οποίοι θεωρούν σκόπιμο να παρατήσουν όπου βρουν ό,τι από την οικοσκευή τους δεν χρειάζονται πλέον, όποιο περιτύλιγμα αγαθών κατανάλωσαν επί τόπου.

Η δυσάρεστη αυτή εικόνα αφορά περισσότερο το κομμάτι του νησιού, που βλέπει προς Μέγαρα και Αττική και όπου επικρατεί και μια αυθαίρετη δόμηση, τόσο πυκνή και πρόχειρη, που μερικές φορές να θυμίζει φαβέλες. Αντίθετα, η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη στο διαμετρικά αντίθετο μέρος της Σαλαμίνας, στα πλούσια και αριστοκρατικά Σελήνια, με τις επαύλεις, που θα ζήλευε το Ψυχικό, πάνω στην ακτογραμμή, που κοιτάζει προς την Αίγινα, με αποκορύφωμα τις πανέμορφες, πιο απομακρυσμένες ακτές, απέναντι από τα Λουτρά της Ωραίας Ελένης και τον δρόμο Κορίνθου – Επιδαύρου. Τα νερά και το τοπίο στα Περιστέρια και, ακόμη περισσότερο, στις Κολώνες είναι πραγματικά ζηλευτά!
Για τους λάτρεις της πολυκοσμίας υπάρχει πάντα το κοσμικό Αιάντειο, μέσα στον μεγάλο κόλπο της πρωτεύουσας Κούλουρης, με τις καφετέριες και τα μπαρ να έχουν τραπεζοκαθίσματα και ξαπλώστρες μέχρι και μέσα στην θάλασσα, να σερβίρουν κυριολεκτικά πάνω στο κύμα... και ανάμεσα στις ρακέτες, επίσης.

Αν, άλλωστε, έχει κανείς αδυναμία στο «οφθαλμόλουτρο» επιπέδου κι έχει και φίλους ντόπιους να τον καθοδηγήσουν, μπορεί να αναζητήσει την κρυμένη παραλία του «Αίας Club»... και δεν θα μετανοιώσει!!!

Θα μπορούσε η Σαλαμίνα να είναι ένας μικρός παράδεισος, τον οποίο θα απολάμβαναν εύκολα οι ντόπιοι, αλλά και οι Αθηναίοι. Το περίπου δεκάλεπτης διάρκειας πέρασμα στην Σαλαμίνα είναι όχι μόνο φθηνό, προσιτό σ’ όλους, αλλά και εξασφαλισμένο, χωρίς προγενέστερο προγραμματισμό, αφού τα ferry boats από το Πέραμα πηγαινοέρχονται όλο το 24ωρο, μέρα-νύχτα.

Στα θετικά του νησιού συγκαταλέγω το ιστορικό Μοναστήρι της Φανερωμένης με τους θησαυρούς του

την μαγευτική θέα της Αττικής και του Σαρωνικού από τα υψώματα, τα πανέμορφα ηλιοβασιλέματα...

ακόμη και το εξαιρετικό φαγητό σε τιμές πολύ λογικές.

Πιο πολύ, όμως, στέκομαι σε κάποιες γειτονιές στην Κούλουρη και στα Αμπελάκια, που είναι ακριβώς αυτό: γειτονιές! Σπίτια με αυλές, αυλές με δωμάτια ολόγυρα, πηγάδια, κληματαριές... ατμόσφαιρα αυθεντική περασμένων δεκαετιών, με ενδιαφέρον όχι μόνο αρχιτεκτονικό, αλλά και κοινωνιολογικό, καθώς φανερώνουν την λαϊκή, ενστικτώδη αίσθηση του χρώματος και διασώζουν μαρτυρίες και τεκμήρια ενός τρόπου ζωής, που σταδιακά φθίνει, χάνεται.

Δεν θα πω ότι η Σαλαμίνα είναι ένας τόπος ιδανικός, αλλά νομίζω πως θα μπορούσε να είναι... Και επιμένω ότι έχει υπέροχα μέρη κρυφά και φανερά, γωνιές, που αξίζει κάποιος να επισκεφθεί, να σταθεί, να παρατηρήσει. Κυρίως, αξίζει ακριβώς εκεί να συλλογισθεί τι θα μπορούσε να είναι η Σαλαμίνα – κι ώς έναν βαθμό όλη η Ελλάδα – αν την είχαμε προσέξει περισσότερο, αν είχαμε σεβασθεί την φύση και την ιστορία της περισσότερο...

Σ’ ό,τι με αφορά προσωπικά, πηγαίνοντας σ’ έναν τόπο, επιλέγω να στέκομαι πάντα, να επικεντρώνομαι κυρίως στα θετικά του και, όσο είναι δυνατόν, να αφήνω πίσω, να παραβλέπω, τα όποια αρνητικά... Κι ακριβώς αυτό έκανα και κάνω στην Σαλαμίνα, την οποία επισκέπτομαι πολύ συχνά, για να δω φίλους ακριβούς, που τύχη καλή έφερε στην ζωή μου, και για να εξερευνήσω και να αποκαλύψω φωτογραφικά τους μυστικούς της τόπους.

Ένα κομμάτι, λοιπόν, από τα μυστικά αυτά της Σαλαμίνας, που ίσως λίγοι ενδιαφέρονται να γνωρίζουν, εκθέτουμε ομαδικά από την επόμενη εβδομάδα μια παρέα φίλων, πρωτίστως, και φωτογράφων, κατόπιν. Υπό την αιγίδα του Συλλόγου «Τελαμώνας», θα δείξουμε από τις 16 Ιουλίου, το βράδυ, στο «αρχαίο» θεατράκι στα Σελήνια, στιγμές και τοπία του νησιού, σε μια προσπάθεια να πείσουμε και τους πιο δύσπιστους ότι η Σαλαμίνα μπορεί και πρέπει να ξαναζήσει την παλιά της αίγλη!

Διαβάστε, όμως, τι γράφει κι ο Βαγγέλης, ο καλός μου Σαλαμίνιος φίλος, ο γνώστης του τόπου του κι εμπνευστής και ακούραστος πρωτεργάτης της Έκθεσης...
Και κάντε, αν θέλετε, και μια στάση στον άλλο καλό φίλο, το ΑΕΡΙΚΟ, που με το ταλέντο του και τον επαγγελματισμό, που τον διακρίνουν, επιμελήθηκε πολλά και διάφορα, όπως την εκτύπωση των φωτογραφιών και το φυλλάδιο.

Κι αν ρωτάτε τι, τέλος πάντων, έκανα εγώ... ε, εγώ συντόνιζα κι επέβλεπα!!! Λίγο είναι αυτό, δηλαδή;