"DIG!" - Jazz from the guts

 Στον βαθμό που δεχόμαστε ότι η μουσική σύνθεση - κι ακόμα περισσότερο η μουσική εκτέλεση - είναι, πέραν όλων των άλλων, ένας διάλογος των μουσικών μεταξύ τους, ένας διάλογος των μουσικών τους οργάνων, αυτό ισχύει εμφανέστερα και καταφανέστερα για το μουσικό ιδίωμα της Jazz. 

Για τους λάτρεις του ιδιώματος, η Jazz είναι η πιο σημαντική νεώτερη μουσική έκφραση, η απόλυτη καλλιτεχνική συνεισφορά της Αμερικής στην σύγχρονη κουλτούρα. Σε ένα συμβολικότερο επίπεδο, όμως, η Jazz είναι σίγουρα η απελευθέρωση των μουσικών και της μουσικής, ο δημιουργικός αυτοσχεδιασμός επί σκηνής, η αποθέωση του δημοκρατικού καλλιτεχνικού διαλόγου.

Είτε ξεκινούν από μια πρωτότυπη σύνθεση είτε βαδίζουν πάνω στα χνάρια μιας μελωδίας, παλιάς ή νέας, γνωστής ή λιγότερο γνωστής, από το ίδιο ή από άλλο μουσικό ιδίωμα, αυτό, που πρωτίστως κάνουν οι δεξιοτέχνες της Jazz κάθε φορά που καταπιάνονται με μια δική τους εκτέλεση είναι να συνομιλήσουν μεταξύ τους. Και αυτό κάνουν ελεύθερα, χωρίς εγκλωβισμούς σε μανιέρες, χωρίς ξεπατικωσούρες , χωρίς ασφυκτικούς περιορισμούς στην έκφραση. 

Όσοι από μας ως γενιά προερχόμαστε από μια ιστορική της Ελληνικής μουσικής περίοδο, όπου ήταν σχεδόν σχήμα οξύμωρο κι αντίφαση εν τοις όροις ο όρος "Έλληνας τζαζίστας", δεν παύουμε να εκπλησσόμαστε και να αγαλλιάζουμε κάθε φορά που διαπιστώνουμε πως η Jazz έχει πια ριζώσει στην χώρα μας, πως βγαίνουν μπροστά συνεχώς  όλο και περισσότεροι νέοι δεξιοτέχνες, πως γεννιούνται και βρίσκουν ουσιαστική ανταπόκριση φρέσκα και σημαντικά  εγχειρήματα. 

Τέτοιο είναι και το "DIG!", τόλμημα δύο νέων μουσικών, του κιθαρίστα Dennis Pol - κατά κόσμον Διονύση Πολυγένη -  και του κοντραμπασίστα Κίμωνα Καρούτζου. Κατά το μεγαλύτερο μέρος, με μόνο τα δύο τους βασικά έγχορδα, προτείνουν 8 νέες αναγνώσεις ξένων συνθέσεων και από μία δική τους. Κι έχουμε έτσι στα χέρια μας μια τελικά τολμηρή μουσική έκφραση και μιαν άρτια παραγωγή, που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από άλλες πολυπρόσωπες ερμηνείες των standards και των λιγότερο standards. Το ζεύγος των μουσικών γνωρίζουν το υλικό τους, εμπιστεύονται το εκφραστικό τους μέσο και κυριαρχούν στο μουσικό αποτέλεσμα. 

Ο ήχος τους δικαιώνει τις προσεγγίσεις τους, δικαιώνει κι όσους τους παρακολουθούν. Τα όργανα διαλέγονται μεταξύ τους αβίαστα, ελεύθερα, ζωντανά. Όπως συμβαίνει σε κάθε γνήσιο και καλοπροαίρετο διάλογο, μέσα από ξεκάθαρα επιχειρήματα, αντικρούσεις, εντάσεις  ή υποχωρήσεις, μοιάζει σαν άλλοτε να επικρατεί η θέση του ενός κι άλλοτε η θέση του άλλου κι άλλοτε πάλι να συναντώνται σε κοινό έδαφος. Αφού, πρώτα, ψάχνουν και ψάχνονται, αφού ανησυχούν αεικίνητοι και εφευρετικοί, βρίσκουν νέα μονοπάτια για την μουσική, την μελωδία, την εκφραστικότητα.

Η εταιρεία, που στήριξε το εγχείρημα, η "Gut String Records" μπορεί, νομίζω, να αισθάνεται ήσυχη και δικαιωμένη. Ο δίσκος συνολικά αποτελεί αυθεντική Jazz, πεμπτουσία Jazz, από τα τρίσβαθα και τον πυρήνα της μουσικής ψυχής των δύο νέων. Jazz from the guts, κυριολεκτικά! Τίποτε λιγότερο και ίσως πολλά περισσότερα - για τα οποία κι ανυπομονούμε να τους δούμε live στο Jazzet Cafe , στο Χαϊδάρι, απόψε, 3 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ - στην πρώτη, αν δεν κάνω λάθος, ζωντανή παρουσίαση του "DIG!" τους. 

                 

"Ο ΡΑΦΤΑΚΟΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ" - στις φυλλωσιές της Καισαριανής

 "Ο ραφτάκος των λέξεων", ένα εμπνευσμένο παραμύθι του Αντώνη Παπαθεοδούλου, κάνει εδώ και καιρό θεατρική καριέρα ανά την Ελλάδα - και πολύ καλά κάνει!

Σε μιάν εποχή σχεδόν απόλυτης κυριαρχίας της "βιτρίνας" και της εικόνας, ο "ραφτάκος" επιχειρεί να περάσει στα παιδιά το μήνυμα ότι η ουσία δεν βρίσκεται στην επιφάνεια, στην ρηχότητα, στο πλασάρισμα του κενού για γεμάτο. Η αλήθεια κρύβεται στην ούγια των γνήσιων συναισθημάτων, στα λόγια εκείνα, που πηγάζουν από την καρδιά και ζεσταίνουν τους ανθρώπους, διαμορφώνουν χαρακτήρες, τρέφουν σχέσεις ζωής, σχέσεις αλληλεγγύης και υποστήριξης. Με τέτοια υφάσματα παλιοκαιρίσια κι ανθεκτικά, δροσερά στην κάψα του Καλοκαιριού, ζεστά στο κρύο του Χειμώνα, ράβει ο ραφτάκος του παραμυθιού, ώσπου τον βάζει στο περιθώριο η μόδα της pret-a-porter και ιλουστρασιόν ζωής. Ωστόσο, όπως και στην πραγματική ζωή το νοιώσαμε στο πετσί μας, έτσι και στο παραμύθι, αυτή η μόδα δεν είναι φτιαγμένη για να κρατάει πολύ, δεν αντέχουν τα "υφάσματά" της, ξεφτίζουν τα ρούχα της, ξηλώνονται στις ραφές, μπάζουν από παντού - και τότε δεν μπορεί παρά να σημάνει πάλι η ώρα του ραφτάκου, αν είναι να σωθεί η παρτίδα.

Η Θεατρική Ομάδα "ΜΙΚΡΟΣ ΝΟΤΟΣ" και τρεις νέοι άνθρωποι, ό Νίκος Αξιώτης, ο Δημήτρης Γιαννής και η Αγγελική Παναγιωτοπούλου περιοδεύουν τις μέρες αυτές, παρουσιάζοντας επί σκηνής την θεατρική διασκευή του παραμυθιού, μέσα από ένα στέρεο κείμενο, που η σκηνοθεσία του Γιώργου Τζαβάρα απογειώνει σε μια γοργή παράσταση, κατάλληλη για παιδιά μεν, αλλά πιθανότατα  εξ ίσου διδακτική για τους ενήλικους συνοδούς τους. 

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο στην εκδοχή της παράστασης, που παρακολούθησα, ήταν το ότι δεν παρουσιάσθηκε σε θεατρική σκηνή, αλλά σε ένα μικρό "ξέφωτο" -   αυτοσχέδιο θεατράκι - πίσω από τον μαντρότοιχο της Μονής Καισαριανής. Χωρίς θεατρικούς φωτισμούς, χωρίς μικρόφωνα, κλιματισμούς και ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, χωρίς καλώδια και κονσόλες, χωρίς σκηνικά. Ζωντανή μουσική, κυρίως από την κιθάρα του Δημήτρη Γιαννή, τραγούδι το ίδιο ζωντανό από το τρίο των εξαιρετικών ηθοποιών, φυσικό σκηνικό από τον πέτρινο τοίχο της Μονής, τα δέντρα και τις φυλλωσιές του δάσους της Καισαριανής, δροσιά από την ανάσα τους. Όλα φυσικά κι ατόφια εδώ. Φυσικό φως, φυσικές φωνές, φυσικό αεράκι. Όλα στο μέτρο του ανθρώπου!

Στις συνθήκες αυτές, οι ηθοποιοί πρέπει να σκάψουν βαθιά μέσα τους και να αξιοποιήσουν όλες τους τις δυνάμεις, όλα τους τα εκφραστικά μέσα και την σκευή, με την οποία προσέρχονται μπροστά στο δύσκολο παιδικό κοινό, που ενστικτωδώς, δίχως διαμεσολάβηση, ξεχωρίζει το ψεγάδι και του γυρνάει την πλάτη. 

Μετρημένος, όπως αρμόζει στον σοβαρό, παραδοσιακό τεχνίτη, που ξέρει τα πώς και τα γιατί της δουλειάς του, ο Νίκος Αξιώτης. Δύναμη εξισορροπητική, γέφυρα μεταξύ των καταστάσεων και των εξελίξεων. 

Μάστορας της εκφραστικής και καίριας γκριμάτσας ο Δημήτρης Γιαννής, εκτονώνεται και εκτονώνει με επιδεξιότητα και αποτελεσματικότητα. Υπογραμμίζει καταστάσεις διακριτικά, χωρίς να εκβιάζει το γέλιο των θεατών, χωρίς να επισκιάζει τους συνεργάτες του.

Φώτα ολόφωτα ολόκληρη, η Αγγελική Παναγιωτοπούλου. Λεπτεπίλεπτη παρουσία, με χαρακτηριστική άνεση εκφράσεων και αλλαγής διάθεσης μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, πειστική στην εξωστρέφεια όσο και στην εσωστρέφεια, στην χαρά και στην θλίψη.

Αεικίνητοι όλοι στην διάρκεια των 70 λεπτών της παράστασης, χειρίζονται άνετα το κείμενο και, με μόνο σύμμαχο την έντονη χρωματική πανδαισία των κοστουμιών, που τα αλλάζουν αποτελεσματικά και με αξιοθαύμαστη ταχύτητα, καταφέρνουν να μας πείσουν, μικρούς και μεγάλους, πως μια φυσική εξιστόρηση σε φυσικό περιβάλλον δεν έχει ανάγκη ούτε από την τεχνολογία ούτε κι από άλλα φτιασίδια για να φτάσει στον αποδέκτη της - και να καρπίσει στην ώρα της!

Μπορεί, λοιπόν, να πήραμε, μπορεί να μην πήραμε κάποιου είδους μάθημα από την τελευταία δεκαετία απομυθοποίησης του lifestyle, αποδόμησης των παλιών τρόπων, "disillusionment". Αν, όμως, έχουμε παιδιά, πάμε μαζί τους στον "Ραφτάκο" του ΜΙΚΡΟΥ ΝΟΤΟΥ, για να σιγουρευτούμε πως τουλάχιστον τα παιδιά θα πάρουν το μάθημα κι ίσως να τα κάνουν όλα λίγο καλύτερα από μας!