Πέμπτη 5 Μαΐου 2011

"Εδώ διαβαίνουν και θερίζουν χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα..."



Αν κάτι κράτησε όρθια τούτη την χώρα χιλιάδες χρόνια, αυτό ήταν ο πολιτισμός της!.. Η χέρσα αυτή γη, τα βράχια, που απ' την αρχή του σύμπαντος χρόνου μονάχα θάλασσα τα αγκαλιάζει, λίγα πράγματα μη πνευματικά έχει να επιδείξει, λίγα αγαθά υλικά, αποτιμώμενα σε χρυσό, έχει συνεισφέρει στον κόσμο.    


"Ο τόπος μας είναι κλειστός, όλο βουνά
που έχουν σκεπή το χαμηλό ουρανό μέρα και νύχτα.
δεν έχουμε ποτάμια δεν έχουμε πηγάδια δεν έχουμε πηγές,
μονάχα λίγες στέρνες, άδειες κι’ αυτές..."

Τον ξέρουμε τον τόπο μας, αυτός είναι, αυτός ήταν πάντα, κι όσοι είμαστε Έλληνες βαθιά μέσα μας δεν μπορούμε ούτε να τον φαντασθούμε αλλιώς ούτε να τον αγαπήσουμε αλλιώς ούτε χώρια του να κάνουμε. Το ξέρουμε αυτό, όπως ξέρουμε κι ότι:
"Ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια
που μου εξαντλεί τους αγκώνες και δεν ξέρω πού να τ’ ακουμπήσω.
Έπεφτε στο όνειρο καθώς έβγαινα από το όνειρο
Έτσι ενώθηκε η ζωή μας και θα είναι πολύ δύσκολο να ξαναχωρίσει."


Δεν έχουμε, λοιπόν, άλλη επιλογή παρά να πορευθούμε με την βαρειά μας αυτή κληρονομιά: τον τόπο, που μας έλαχε να ζήσουμε και να υπερασπισθούμε, τα πνευματικά αγαθά, που μας κληροδότησαν άλλοι - ίσως καλύτεροι από μας, αλλά, πάντως, δικοί μας. Κι είναι αγαθά αυτά, που πέραν από την εγγενή, την καθ' εαυτήν αξία τους, μας συνέχουν και ως λαό, μας κρατούν σταθερούς στον τόπο και μας οδηγούν στον χρόνο -πρέπει, δηλαδή, να μας οδηγούν... Όποτε αγνοούμε την πυξίδα τους, τίποτε καλό δεν βγαίνει!..

Αλίμονο στην χώρα, που δεν μπορεί να υπερασπισθεί το πολιτιστικό της αγαθό - ιδιαιτέρως, μάλιστα  αν τυχόν δεν έχει κιόλας πολλά άλλα αγαθά! Τον τελευταίο καιρό, υπό το πρόσχημα της κρίσης, η Ελληνική Πολιτεία, μειώνει δραστικά ή εκμηδενίζει τα κονδύλια, που αφορούν στην Παιδεία, στην Τέχνη, στον Πολιτισμό. Βρίσκει, παρ' όλ' αυτά, χρήματα για να επιχορηγεί γενναία τον εγκληματικό χώρο, που αποκαλείται κατ' ευφημισμόν Ελληνικό Ποδόσφαιρο, την ίδια στιγμή, που κλείνουν σχολεία και Μουσεία ή αναστέλλεται η λειτουργία ολόκληρων Πανεπιστημιακών Τμημάτων, όπως η Σχολή Καλών Τεχνών πολύ πρόσφατα, τώρα που γράφω. 
Πεδίο εφαρμογής ο πολιτισμός για την λογική και την "ηθική" των αγορών; Γίνεται αυτό; Δρεπανηφόρα η λογική τους κι ανύπαρκτη η ηθική τους... Απαντά σε άλλες ανάγκες - όχι στις ανάγκες των ανθρώπων, που έχουν κατ' εξοχήν δικαίωμα απόλαυσης του πολιτιστικού αγαθού στην ζωή τους, για να μπορούν, άλλωστε, κάποιοι, οι πιο τυχεροί  απ' αυτούς, να το αναπαραγάγουν ή να παραγάγουν, με την σειρά τους, το δικό τους.
Ο μαρασμός, στον οποίο οδηγούνται βαθμιαία, αλλά σταθερά, οι πολιτιστικοί φορείς του τόπου μας,  Μουσεία και Ορχήστρες, αποτελεί έσχατη ντροπή και κίνδυνο να δημιουργηθούν οι συνθήκες, ώστε  Πολιτισμός και  Τέχνη να παράγονται  από το "Dancimg with the stars" και το "Greek idol", αφού αυτά περνούν τις δοκιμασίες των αγορών με magna cum laude. 

Γνωρίζω τις ενστάσεις σχετικά με τον τρόπο, τα κριτήρια και τις σκοπιμότητες των επιδοτήσεων στον τομέα του πολιτισμού και των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, αλλά γνωρίζω, επίσης, και το ότι τα "λουλούδια" του είδους ανθίζανε τότε που οι αγελάδες ήταν παχειές όχι στο κρατικό χωράφι, αλλά στο ιδιωτικό. Οι Κρατικοί Φορείς πολιτισμού πάντα παίρνανε ψίχουλα σε σχέση με όσα ενθυλάκωναν αμφιλεγόμενοι καλλιτέχνες και ιδιωτικά "Ιδρύματα". Ο μαρασμός της Λυρικής Σκηνής προς όφελος του αδηφάγου Μεγάρου Μουσικής είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Κι ακόμα νωπή η προτίμηση στους  λογής-λογής "Μπακαλάκους", όταν ο Χατζιδάκις πάλευε με τον άνεμο και τα κύματα στο Καστελόριζο. 
Κι αν στηρίζουμε, όσοι στηρίζουμε, την διαμαρτυρία των Κρατικών Ορχηστρών την Κυριακή, 8/5, στις 11 π.μ., στους πρόποδες της Ακρόπολης, είναι γιατί πιστεύουμε ότι το πολιτιστικό αγαθό είναι δημόσιο κτήμα. Η επιβίωση και η ανάπτυξή του είναι ταυτόχρονα όρος επιβίωσης και ανάπτυξης όλων μας - και ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο δεν πρέπει ούτε να συνδέεται με αδιαφανείς διαδικασίες αλλά ούτε και να συγχέεται εκ του πονηρού ή αφελώς με την Κρατική ή την στρατευμένη Τέχνη, που σε μεγάλο βαθμό εξάντλησε τα όποια όριά της και την αξία της σε παρελθόντες, χαλεπούς, καιρούς. 
Αυτά, ώστε να ξέρουμε για τι μιλάμε και τι διεκδικούμε!..       

7 σχόλια:

Hfaistiwnas είπε...

Μακάρι να πάνε όλα καλά.. δεν ξέρω πολλά για αυτά τα θέματα, συμφωνώ όμως στο ότι είναι ένας τομέας όπου πρέπει να δίνουμε πάντα σημασία.. και καλές επιδοτήσεις..

ασωτος γιος είπε...

και ειμαστε ακριβως σαυτη την φαση που δεν μπορουμε να υπερασπιστουμε τιποτα, ουτε καν τον πολιτισμο
ουτε να παραγουμε
αν και μεσα μου πιστευω οτι κατι νεο θα βγει απο ολη αυτη τη φαση
Απο την αλλη η τιβι εχει γινει ενα απεραντο σκουπιδιαρο οπως αυτο που θελουν να φτιαξουν στην κερατεα.

ξωτικό είπε...

Nα'σαι καλά ,ένα μικρό ευχαριστώ ήθελα να σου αφήσω ,για την νηφάλια και "πολιτισμένη" φωνή σου ,και την απάντησή σου στις ακραίες και άκριτες φωνές των ...αγορών.Αντί να φωνάζουμε ζητώντας περισσότερο πολιτισμό ουσιαστικό στα σχολεία μας ,ώστε να έχουν τα παιδιά μας την δυνατότητα να γνωρίσουν και άρα να μπορούν πραγματικά να επιλέξουν....θεάματα και ακροάματα... μην φτάσουμε να λέμε ο πολιτισμός δεν πουλάει ας τον καταργήσουμε.....
Ευχαριστώ απο καρδιάς !!

Ephemeron είπε...

Φιλε μου Asteroid μερικες φορες φαινεται σαν μην μπορουμε να κανουμε τιποτα, αλλα αν το ψαξουμε θα δουμε οτι μπορουμε να κανουμε αλλαγες αλλα... καπου ΔΕΝ θελουμε, δεν τολμαμε...
Με πονο βλεπω οτι η Ελλαδα συνεχιζει να εχει το ποδοσφαιρο και την Εκκλησια σαν πρωτευοντα θεματα, και αφηνει κατι οπως την μουσικη ή τις τεχνες γενικα σε δευτερη και τριτη μοιρα, το οποιο για μενα, ειναι απαραδεκτο.
Λογικα σκεπτομενοι (μου φαινεται οτι ηδη ζηταω πολλα...), αυτους τους καιρους δεν επρεπε να υπαρχουν ουτε τζετ που πανε να φερουν το Αγιο Φως απο τα Ιεροσολυμα, ουτε ιερεις που πληρωνονται απ την κυβερνηση. Κι ομως ειναι λες και κανενας δεν αγγιζει το θεμα, ή ισως ελαχιστοι...
Ετσι φτανουμε στο σημειο να αναρωτηθουμε το παρακατω... Ενας λαος που εχει διαλεξει να πληρωνει με τα λεφτα του τους ιερεις, οι οποιοι βασικα του κοπανανε ασταματητα οτι το μονο που πρεπει πρωταρχικα να τον νοιαζει ειναι η μετεπειτα ζωη, εχει δικαιωμα αυτος ο λαος να παραπονειται για την μη επιχορηγηση για τη μουσικη και τις τεχνες;
Με λιγα λογια οταν εμεις οι ιδιοι σαν λαος αποφασιζουμε πρωταρχικα να εξασφαλισουμε πρωτα, και πανω απ ολα, για τις μεταφυσικες μας ανησυχιες, νομιζω οτι ειναι τουλαχιστον παιδαριωδες μετα απ αυτη την εκλογη μας, να κλαιμε γιατι δεν εχουμε ψωμι στο τραπεζι ή μουσικη να μας χαϊδευει τ' αυτια, ή τεχνες για να μας κανουν τη ζωη πιο ποιοτικη...

Ephemeron είπε...

Απ την αλλη πλευρα...
Διαβαζω τελευταια, απο διαφορα αρθρα, το εγραψε και ο Σταματης ο Φασουλης, και αλλοι, για τα προβληματα του Θεατρικου Μουσειου.
Και κλαμα, να το κλαμα, που δεν βοηθαει η κυβερνηση, απιστευτες λεπτομερειες να σου σηκωνεται η τριχα, (οπως οτι ο Δημαρχος παραχωρησε καποιο οικημα αλλα δεν εχουν λεφτα για μετακομιση (!!!), οτι εχουν μηνες να πληρωσουν υπαλληλους, κλπ)
Αντι να κλαιει ο Σταματης και διαφοροι αλλοι που φωναζουν και σχιζουν τα ρουχα τους, επρεπε ΠΡΩΤΟΙ απο ολους οι ηθοποιοι και οι σκηνοθετες, ανθρωποι του κινηματογραφου και του θετρου, (κλπ) να βαλουν το χερι στη τσεπη τους, και να βοηθησουν.
Την λεξη ΔΩΡΕΑ την εχει ξεχασει κι αυτην ο Ελληνικος λαος; ή να βαλω με το μυαλο μου οτι ολα αυτα τα χρονια οι Ελληνες ηθοποιοι δεν κανανε δεκαρα και απλα ηταν ηθοποιοι για το κεφι τους;
Αλλα και παλι, ας υποθεσουμε οτι ολοι οι Ελληνες ηθοποιοι ειναι αδεκαροι. Δεν μπορουν ολοι μαζι, απο την Λασκαρη και τον Φασουλη μεχρι δεν ξερω ποιον αλλο, να μαζευτουν ολοι μαζι και να ζητησουν απο καποιους πλουσιους επιχειρηματιες, μια καποια δωρεα για να σωθει το Θεατρικο μουσειο;;;
Ελεος, πια ελεος, δεν ειναι οτι ολα εχουν φτασει στα ακρα, και δεν μπορουμε να κανουμε απολυτως τιποτα...
εχω εχω φτασει στο σημειο να πιστευω οτι ΔΕΝ θελουμε να κανουμε τιποτα... απλα τα περιμενουμε ολα ετοιμα να τα φτιαξει καποιος αλλος...

Man laying down είπε...

Ένα σχόλιο πήγα να κάνω και εγώ μετά από τόσο καιρό και μου βγήκε λάθος...

http://youtu.be/phkc5aUMc3g

Unknown είπε...

Ο θεός να μας φυλάει, φίλε μου, από όσους αρνούνται να δώσουν δύναμη και φωνή στους ταγούς της τέχνης αλλά και από όσους εφορμούν επάνω στην Τέχνη, να την αγκαλιάσουν για να βγούνε ...φωτογραφία μαζί της.

Αν κάποιοι θέλουν να σκοτώσουν την Τέχνη, δεν με πειράζει και τόσο. Αυτοί εκτίθενται μιας, έτσι κι αλλιώς η Τέχνη ποτέ δεν πεθαίνει... :-)

Πρόβλημα έχω με όλους όσους επιχειρούν κρυφά ή φανερά να την βιάσουν. Η Τέχνη δυστυχώς μπορεί να γίνει βορρά βιαστών, σαν καμαριέρα. Και αυτό συχνά γίνεται από τα Υπουργεία, τους υπουργούς και τις επιδοτήσεις τους...

Εξάλλου το επισημαίνεις κι εσύ όταν λες πού πάνε τα λεφτά στις περιόδους που τρέχει άφθονο το (δανεικό) χρήμα.

Θέλω οι άνθρωποι που δουλεύουν στις ορχήστρες, εφόσον αυτές διατηρούνται και λειτουργούν, να πληρώνονται για τη δουλειά που κάνουν. Λίγα ή πολλά αυτό ας το κρίνουν μόνοι τους. Οργανισμοί και ορχήστρες που δεν μπορούν να επιβιώσουν ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ προτιμώ να κλείσουν και να απολύσουν τους ανθρώπους παρά να παραμένουν σε μια κατάσταση νεκροφάνειας. Προσωπικά θα προτιμούσα να κόψει η πολιτεία τη μισθοδοσία των παπάδων προκειμένου να βρει λεφτά για να διατηρήσει μουσικά σχήματα σαν την Ορχήστρα των Χρωμάτων και να πληρώσει τους μουσικούς της.

Όμως Θέλω να ξεκαθαρίσω σχετικά με αυτά που λέει ο Μυταράς και περιέχονται στην προκήρυξη των καλούντων στη συναυλία της Ακρόπολης: "H τέχνη μοιάζει με κοινωνικό φαινόμενο, αλλά στην ουσία είναι ένα σχεδόν φυσικό φαινόμενο, κάτι σαν ηφαιστειακή εκτόνωση. Δεν καταγράφει την ιστορία ούτε κάνει ιστορία, ούτε προηγείται της εποχής της ούτε την ακολουθεί. H τέχνη είναι ο έρωτας, με την πλατύτερη σημασία της λέξης, είναι η έκφραση και το ξεχείλισμα μιας πληρότητας. Δεν υπακούει σε θεωρίες, τις οποίες διαψεύδει μονίμως, έχει δική της λογική και δεν ερμηνεύεται με λόγια. H τέχνη δεν είναι μαχητική ή ήρεμη, αλλά είναι σαν τον άνεμο, που άλλοτε είναι άγριος και δυνατός και άλλοτε γαλήνιος."

Θέλω να πω λοιπόν ότι πιστεύω βαθειά στα λόγια αυτά αλλά όποια επιδότηση, ακόμα και η πιο πλουσιοπάροχη δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αυτό το φαινόμενο. Ο Μοντιλιάνι πέθανε από την πείνα και ο Μότσαρτ πέθανε άρρωστος απένταρος και γεμάτος χρέη, χωρίς η απουσία όποιας επιδότησης να γίνει φραγμός στην τέχνη τους. Και σήμερα χιλιάδες καλλιτέχνες ζούνε και δημιουργούν εκτός κυκλωμάτων επιδότησης και κρατικής υποστήριξης.

Ας μην πέφτουμε στην παγίδα να πιστεύουμε ότι μόνο η κρατικοδίαιτη τέχνη μπορεί να φτιάξει φρόνημα και αγωγή ψυχής σε μια κοινωνία σαν τη δική μας...

 
GreekBloggers.com