Το δικό μας "Δήλιον πρόβλημα"

Γύρω στο 430 π.Χ., οι Δήλιοι ζήτησαν χρησμό από την Πυθία των Δελφών, για να αντιμετωπίσουν έναν λοιμό ή, κατά τον Πλούταρχο, για να βρουν λύση σε εσωτερικά πολιτικά προβλήματα, που ταλαιπωρούσαν την κοινωνία τους. Η συμβουλή της Πυθίας να  διπλασιάσουν απλώς τον κυβικό βωμό του Απόλλωνα τους φάνηκε εύκολη – μόνο που στην πράξη το πρόβλημα του διπλασιασμού του κύβου αποδείχθηκε περίπου άλυτο:  ο διπλασιασμός των διαστάσεων ενός κύβου καταλήγει στον οκταπλασιασμό του! Το πρόβλημα, που έμεινε στην ιστορία ως «Δήλιον πρόβλημα»,  δεν λύνεται με κανόνα και διαβήτη ή με τις αρχές της καθαρής Γεωμετρίας.

Ήταν δε τέτοιος ο προβληματισμός των αρχαίων επιστημόνων, ώστε ο Πλάτωνας θεώρησε ότι, τελικά, το νόημα του χρησμού ήταν να ασχοληθούν οι Δήλιοι με τα Μαθηματικά κι έτσι να ξεχάσουν τις πολιτικές έριδες.

Το «Δήλιον πρόβλημα» ίσως έχει πολλά κοινά με την κατάστασή μας.

6 μήνες μετά τις εκλογές και η χώρα ακόμα πελαγοδρομεί – και τούτο όχι τόσο εξ αιτίας της κρίσης, αλλά μάλλον λόγω της απερίγραπτης καταστροφολογίας, μιας ακατάσχετης φλυαρίας. Όλοι μιλούν για όλα και, άρα, για τίποτε.

Μόνη σταθερή επωδός το ότι καταστρεφόμαστε, βουλιάζουμε, βυθιζόμαστε…αλλά τίποτε απ’ αυτά δεν θα συμβεί. Η χώρα δεν κινδυνεύει από την κρίση, αλλά από την ατέρμονη συζήτηση γι’ αυτήν, από την έλλειψη ουσιαστικών μέτρων μακράς πνοής.

Ώς έναν βαθμό, η κρίση μας χρειαζόταν. Θάλεγα, μάλιστα, πως, αν δεν υπήρχε, ίσως θάπρεπε να την εφεύρουμε, για να βάλουμε, επί τέλους, μια τάξη στα του οίκου μας, τόσο σε επίπεδο Κράτους όσο και σε επίπεδο νοικοκυριών, ατομικό. Μπορώ, μάλιστα, να οδηγήσω στα άκρα αυτόν τον συλλογισμό, προσθέτοντας ότι, για τους δικούς τους λόγους, πιθανόν αυτό ακριβώς να πήγαν να κάνουν τόσο η προηγούμενη όσο και η παρούσα Κυβέρνηση, αλλά σε κάποιο σημείο χάθηκε τελείως ο έλεγχος...

Η κοινωνικά αναγκαία ανακατανομή του πλούτου, την δεκαετία του ’80, η Κυβερνητική ατολμία της δεκαετίας του ’90, όταν (είτε μας άρεσε είτε όχι) έμπαιναν τα θεμέλια του σημερινού κόσμου, η δημιουργική λογιστική του Κράτους, την τελευταία δεκαετία και οι δημιουργικές φούσκες των Ελλήνων επιχειρηματιών, δημιούργησαν μιαν επίπλαστη ευμάρεια, μια ροζ ψευδαίσθηση, που εύλογα διαχύθηκε από το πολιτικό σύστημα στην κοινωνία.

Τώρα είμαστε υποχρεωμένοι να αναζητήσουμε ισορροπίες σε χαμηλότερα επίπεδα, να αφήσουμε οριστικά πίσω την ρηχότητα της γκλαμουριάς, να αντικαταστήσουμε πού και πού το sushi με τον μπακαλιάρο. Δεν είναι τραγικό – άλλωστε, οι πολυτέλειες δεν συνιστούν απόλαυση, δεν είναι καν πολυτέλειες, όταν γίνονται στοιχείο της καθημερινότητας.

Το ουσιώδες, όμως, είναι κάποτε, επί τέλους, να σταματήσουμε να μιλάμε, να αρχίσουμε να πράττουμε. Να ακούσουμε τι μας λένε κι όχι να πανηγυρίζουμε για όσα νομίζουμε ότι μας λένε, με συνέπεια το "σκωτσέζικο ντους", που δοκιμάζουμε καθημερινά όλοι.

Το Κράτος οφείλει να προβεί σε περικοπές με τρόπο ισόρροπο και δίκαιο, να λάβει τολμηρά μέτρα οικονομικής απελευθέρωσης και ανάπτυξης, να βρει όσα «κλεμένα» μπορεί και, κυρίως, να κλείσει μια και καλή τις στρόφιγγες της «λαμογιάς». Η αγορά - επιχειρηματίες, έμποροι και ελεύθεροι επαγγελματίες - οφείλει να προσαρμόσει τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της στις σύγχρονες απαιτήσεις και να διορθώσει τις τιμές της προς τα κάτω, με βάση την αληθινή, νέα οικονομική πραγματικότητα. Και η κοινωνία - όλοι εμείς - οφείλει να βρει και να αποδεχθεί το βιοτικό επίπεδο, που της αναλογεί, που της αξίζει, με βάση πόσο και πώς δουλεύει, τι παράγει, τι πραγματικά έχει ανάγκη.

Όλες αυτές οι προϋποθέσεις είναι απολύτως συνδεδεμένες μεταξύ τους και μόνον αν συντρέξουν όλες μαζί θα παραχθεί αποτέλεσμα!

Έχει, νομίζω, παρατραβήξει πια όλη αυτή η απίστευτη ιστορία και το Ελληνικής πατέντας μείγμα εξαπάτησης και ανικανότητας τείνει να γίνει εκρηκτικό. 

Απλά πράγματα, καθαρές κουβέντες: το Δήλιον πρόβλημά μας λύνεται με απλές πράξεις, αλλά έξω από την πάγια λογική του κανόνα και του διαβήτη.

Σε διαφορετική περίπτωση, ακολουθούμε μια πιο πλατωνική ερμηνεία: συζητάμε, συζητάμε, συζητάμε και ξεχνιόμαστε - κι αυτό Ελληνική πατέντα είναι!.. 

Λίγες σκέψεις μ' αφορμή την Σίβυλλα, στο "Βήμα της Κυριακής"

Όταν πριν από λίγους μήνες, στο "Βήμα της Κυριακής", αναγεννήθηκε η "Σίβυλλα" από τις στάχτες μιας άλλης εποχής, που παρέπεμπε στον "Ίακχο" του κλασικού "Ταχυδρόμου", αναρωτήθηκα πόσους μπορούσαν να ενδιαφέρουν οι ανταποκρίσεις της από την λεγόμενη "High society" σήμερα.
Η οικονομική κρίση και οι κοινωνικές της επιπτώσεις έχουν ανατρέψει πολλά δεδομένα. Ζούμε κιόλας σε μια περίοδο, που χαρακτηρίζεται από το σύνδρομο "τα κεφάλια μέσα".
Κοινωνικές πρακτικές "low profile" και οικονομικές συμπεριφορές "value for money" είναι η νέα ημερήσια διάταξη - και δικαιολογημένα. Έπειτα από κάμποσες δεκαετίες φιγούρας και σπατάλης, έρχονται τώρα για πολλούς τα πάνω - κάτω και οι προτεραιότητες υποχρεωτικά και βίαια αναδιατάσσονται.
Θέλω, παρ' όλ' αυτά, να ελπίζω πως η οικονομική κρίση θα έχει και κάποια καλή πλευρά, πως θα αποτελέσει, αν μη τι άλλο, την ευκαιρία να βρούμε όλοι την ισορροπία μας σε ένα επίπεδο λίγο χαμηλότερο ίσως, που, όμως, θα ταιριάζει στον καθένα από μας περισσότερο.

Το ζητούμενο είναι η καθημερινή μας ζωή να αντανακλά ακριβέστερα την πραγματική οικονομική και κοινωνική μας κατάσταση και όχι τις φαντασιώσεις μας, όπως γινόταν μέχρι σήμερα. Τούτο από μόνο του οδηγεί, τελικά, σε ένα είδος προσωπικής ευτυχίας, που ασφαλώς δεν έχει καμμία σχέση με την glossy και εικονική πραγματικότητα των περιοδικών, αλλά, σε αντιστάθμισμα, είναι απολύτως πραγματική και δική μας, γιατί, απλούστατα, είναι κατακτημένη με τα δικά μας μέσα! Βρίσκεται στα μέτρα των δικών μας δυνατοτήτων, έχει αγορασθεί με τα δικά μας χρήματα, όχι με πλαστικά κι επί πιστώσει, και καταλήγει να ανταποκρίνεται στις δικές μας πραγματικές κι όχι επίπλαστες ανάγκες!
Δεν αποκλείεται κάπου εκεί να κρύβεται κι η ουσία της ζωής, το μυστικό μιας καθημερινής ευτυχίας, την οποία βίωναν οι παλιότερες, πρώτες μεταπολεμικές γενιές, οι μπαμπάδες κι οι μαμάδες μας, δηλαδή. Έχοντας επιβιώσει μέσα από πολέμους και ξένες Κατοχές, απλώνανε τα πόδια μόνον ώς εκεί όπου έφτανε το πάπλωμά τους και με οικονομικά μέσα πολύ λιγότερα από αυτά, που (νομίζαμε ότι) έχουμε εμείς κατάφερναν να χαίρονται τα λιγότερα, που είχαν, περισσότερο από όσο χαιρόμαστε εμείς τα σημερινά περισσότερα, που διαθέτουμε.

Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιοι, που παντού και πάντα θα σκέπτονται διαφορετικά. Πάντα θα αποζητούν την αφθονία και θα αναζητούν εκεί την ευτυχία. Είτε μπορούν είτε δεν μπορούν να το πληρώσουν, πάντα θα παραγγέλλουν ποτό με το μπουκάλι στο μπαρ και πάντα θα καταφεύγουν στο εστιατόριο των 150 ευρώ κατά κεφαλήν, εκστασιαζόμενοι με το kobe beef και το black cod - τουλάχιστον έτσι μας λέει η Κα Σίβυλλα! Δεν έχω τίποτε μ' αυτές τις λιχουδιές. Μόνο με την ξιππασιά, που συχνά τις συνοδεύει, τα βάζω, γιατί μας φράζει τον δρόμο προς την αληθινή χαρά.