Στο στόχαστρο...

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ σε όλους...

Όχι στ' όνομά μου...

Δεν πρόκειται να τελειώσουμε με την τρομοκρατία, μέχρι να συνειδητοποιήσει όλη η κοινωνία, δηλαδή εμείς όλοι, ότι έχουμε να κάνουμε με προσωπικούς εχθρούς, ότι απόψε, αύριο, μεθαύριο είναι σφόδρα πιθανό να "απαλλοτριωθεί" το δικό μας παιδί, η γυναίκα μας, η μάνα μας, να απαλλοτριωθούμε εμείς  οι ίδιοι...
Ας μη γελιόμαστε: η ωμή βία δεν έχει καμμία δικαιολογία και κανένα επιχείρημα - όποιος κι αν την ασκεί. Η ωμή βία δεν έλυσε ποτέ κανένα πρόβλημα: κανένας επιχειρηματίας δεν άλλαξε τις πρακτικές του, φοβισμένος, και κανένα Κράτος δεν μετέβαλε πολιτική. Τα πράγματα στις επιχειρήσεις και στην διεθνή σκηνή είναι πάντα πολύ πιο περίπλοκα και τις περισσότερες φορές η τρομοκρατική δράση αξιοποιείται βολικότατα, ώστε να χάσουν ελευθερίες άτομα και κοινωνίες, να κατασκευασθούν και να πουληθούν όπλα και αντί-όπλα ή συστήματα παρακολούθησης, να νομιμοποιηθούν μηχανισμοί πρόληψης και καταστολής, να δικαιολογηθούν εγκλήματα και επεμβάσεις σε ξένες επικράτειες... να ανοίξει και ποτέ να μη κλείσει ο αέναος φαύλος κύκλος.

Είναι υποκριτική η Ελληνική κοινωνία, επειδή δεν ξεσηκώθηκε ούτε το 1992, με τον φόνο του Θάνου Αξαρλιάν ούτε την Κυριακή το βράδυ ή χθες; Είναι αδιάφορη και ρατσιστική, επειδή δεν αντέδρασε συλλογικά, όπως τον Δεκέμβριο του 2008;
Μια τέτοια ερμηνεία ίσως να είναι υπέρ το δέον εύκολη και πρόχειρη, αφήνει βολικά απ' έξω τις ευθύνες ατόμων, έτσι όπως τις διαχέει στην ανώνυμη μάζα. 
Θάθελα να την δω να ξεσηκώνεται - τόγραψα, άλλωστε.
Όμως, δεν μπορώ να παραβλέψω ότι η Ελληνική κοινωνία τελεί σε διαρκή σύγχυση ως προς την τρομοκρατία. Δεν μπορώ να παραβλέψω το γιατί.
Πώς να μη βρίσκεται σε σύγχυση;
Πρόθυμες εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας και αναγνώρισης δίνουν βήμα στους τρομοκράτες κάθε λογής και κάθε επιπέδου... Κάνουν πρωτοσέλιδα τις συνεντεύξεις τους μέσα από την Φυλακή...
Νομιμοποιούν την κοινωνική τους παρέμβαση προβάλλοντας βαθυστόχαστα "άρθρα" τους με παραπομπές στην αρχαιοελληνική Γραμματεία...
Τα έργα τέχνης, που φτιάχνουν στα κελλιά τους, μοσχοπουλιούνται...
Κάποιοι δημοσιογράφοι θλίβονται που ζουν περιορισμένοι, που τους κόβονται οι άδειες από την Φυλακή, που δεν τους δίνεται χάρη...
Ο λαϊκίστικος λόγος τους διοχετεύεται στις ζώνες υψηλής τηλεθέασης...
Και τις νύχτες... τις νύχτες ώς κι οι τοίχοι βγάζουν μιλιά και τους συμπαραστέκονται...
    
                         

Όμως, όχι, λυπάμαι... Μ' όλο τον σεβασμό για τον θάνατο ενός ανθρώπου και για τον πόνο των γονιών του, δεν ήταν, δεν είναι κι ελπίζω ποτέ να μη είναι ένας από μας ο Λάμπρος...

Και όχι, δεν θέλω κανέναν επικήδειό του κάθε μέρα στους δρόμους, όπου κυκλοφορούμε με την ίδια ιερή αγωνία για το αύριο όλοι μας - νέοι, γέροι και παιδιά...  

Μας λένε κάποιοι πως θα επιστρέψουν τώρα μέσα στα σάβανά τους, με σφαίρες στα πλευρά, πως αιμορραγώντας, θα εκδικηθούν...

Λυπάμαι, αλλά μονάχα άλλους βλέπω να αιμορραγούν, άλλους να έχουν τρύπες από σφαίρες και θραύσματα βομβών...

Λυπάμαι... αλλά φοβάμαι πως έτσι είναι... και τέτοια εκδίκηση δεν την θέλω από κανέναν για κανέναν...

Όχι στ' όνομά μου...

Κακή εποχή για 15χρονους...

... και κακή χώρα, επίσης...

Θα μπορούσε νάναι δικό μου παιδί ο μικρός Αφγανός - περνάνε, ξέρετε, και τα δικά μου παιδιά δίπλα από κάδους απορριμάτων, έστω κι αν δεν ψάχνουν να βρουν κάτι εκεί μέσα...

Όπως δικό μου παιδί θα μπορούσε νάναι κι ο Αλέξης Γρηγορόπουλος - κυκλοφορούνε, ξέρετε, και τα δικά μου παιδιά μόνα στο κέντρο της Αθήνας τώρα πια τα Σαββατόβραδα...

Κι αλίμονο στη χώρα, που δεν σέβεται το ίδιο όλα τα αθώα παιδιά. Αλίμονο στη χώρα, που δεν ξεσηκώνεται το ίδιο για όλα τα αθώα παιδιά, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, ανεξάρτητα από ποιού το χέρι κρατούσε το όπλο...

Θάθελα να δω τα ίδια αντανακλαστικά στην Ελληνική κοινωνία - όχι, βέβαια,  να καεί η Αθήνα, αλλά να οργανωθεί σήμερα κιόλας μια αυθόρμητη, μαζική διαδήλωση... να πάρει φωτιά το Facebook, το Twitter, το Buzz  κι όλα τ' άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης... να καταδικασθεί απερίφραστα, αυθόρμητα, η ωμή βία της τρομοκρατίας... γιατί η ωμή βία, ξέρετε, είναι πάντα βία, έτσι κι αλλιώς βία... το αν ξεκινάει από κάννη αστυνομικού ή τρομοκράτη καθόλου σημασία δεν έχει... όλα τα όπλα σε χέρια ανεύθυνων σκοτώνουν το ίδιο... σκοτώνουν αθώους... σκοτώνουν τα παιδιά μας...     

Ο 15χρονος Αφγανός θα μπορούσε νάναι ένας από μας... Ήταν ένας από μας, τελικά...

Ακριβώς όπως ο Αλέξης Γρηγορόπουλος, πριν από 15 μήνες...

Ακριβώς όπως ο Θάνος Αξαρλιάν, πριν από 18 χρόνια...

Το βλέπουμε, άραγε, όλοι;

Υ.Γ.: Και διαβάζω εδώ:  "Σύμφωνα με τον κ. Βούγια, εξετάζεται ακόμη το ενδεχόμενο η μητέρα και η δεκάχρονη κόρη της να αναγνωρισθούν ως θύματα τρομοκρατικής επίθεσης."

Δηλαδή, ποιό άλλο ενδεχόμενο υπάρχει; Ποιού άλλου θύματα μπορεί να είναι;

Δικά μας, ίσως, θύματα της Ελληνικής κοινωνίας, θα μου πείτε...

Όμως, όχι, το Ελληνικό Κράτος δεν είναι τόσο ευαίσθητο... μόνο ανόητο...

Οι ζωές των άλλων: Εικόνες και χρώματα από τα μέρη της Μουσουλμανικής μειονότητας - Μέρος ΙΙΙ

Μπορεί το διοικητικό κέντρο της Μουσουλμανικής μειονότητας και η έδρα της Μουφτείας να βρίσκονται στην Κομοτηνή, αλλά η καρδιά της μειονότητας μάλλον χτυπάει στα χωριά, που βρίσκονται κουρνιασμένα στις πλαγιές της Ροδόπης... Θα έλεγα πως εκεί, λίγα χιλιόμετρα από την Ξάνθη και μόλις μιαν ανάσα από τα Βουλγαρικά σύνορα, είναι οι κατ' εξοχήν τόποι τους...
Έτσι, ξεκινάω το τελευταίο σκέλος αυτού του οδοιπορικού ένα μεσημέρι στην Ξάνθη...
Η σύγχρονη πόλη δεν λέει πολλά πράγματα...
Μπερδεύομαι στους δρόμους, ψάχνοντας την παλιά πόλη. Την βρίσκω ή μάλλον βρίσκω την φτωχογειτονιά της, τον μαχαλά. Πάντα κάτι με οδηγεί εντικτωδώς στις φτωχογειτονιές, που συνήθως έχουν και το μεγαλύτερο κοινωνιολογικό και φωτογραφικό ενδιαφέρον.
Βρίσκω να παρκάρω σ' ένα πλάτωμα. Ένα πιτσιρίκι παίζει αμέριμνο λίγο πιο πέρα...

Από κοντά κι η μάνα του...

Ο ταχυδρόμος της γειτονιάς με βλέπει φορτωμένο μηχανές, καταλαβαίνει πως ψάχνομαι... Δεν φαντάζεται ότι μ' ενδιαφέρει ο μαχαλάς... "Απέναντι πρέπει να πάτε...", μου λέει. "Θα περάσετε το ποτάμι και θα βγείτε στην παλιά πόλη, που θέλετε...".

Εννοεί την πόλη με τα παλιά αρχοντικά, τα μπαρ και τα εστιατόρια, τις γκαλερί και τα Μουσεία. Την βλέπω πράγματι από το ύψωμα, όπου βρίσκομαι. Είναι στην απέναντι πλαγιά και μας χωρίζει ένα ποταμάκι. Από κάπου εκεί ακούγεται καθαρά κι η ψαλμωδία ενός μουεζίνη. Διακρίνω τον μιναρέ, στην απέναντι πλευρά κι αυτός. Είναι Παρασκευή - η Κυριακή των Μουσουλμάνων...

Περιπλανιέμαι ακόμα λίγο στον μαχαλά, αλλά ο ήλιος καίει και τα δρομάκια είναι όλα ανηφορικά. Δεν αντέχω για πολύ. Κατηφορίζω, μπαίνω στο αυτοκίνητο και κατευθύνομαι προς την άλλη, την "καλή" μεριά της παλιάς πόλης. Στον καθρέφτη πιάνει το μάτι μου τον ταχυδρόμο να με κοιτάει επιδοκιμαστικά, που επί τέλους κατάλαβα πού πρέπει να πάω, και την ίδια στιγμή ταξιδεύω αυθόρμητα πίσω, στον χρόνο. Βλέπω με τα μάτια του νου τους φτωχούς του μαχαλά, χρόνια πολλά πριν, να θωρούν από τα χαμόσπιτά τους απέναντι, τα πλουσιόσπιτα των αστών της Ξάνθης, των καπνεμπόρων και των άλλων εμπορευόμενων...

Είναι όμορφη και πολύχρωμη η παλιά αυτή πόλη...  

                                           

... χαζεύω τους φοιτητές στα μπαράκια και στις καφετέριες, αλλά αυτές είναι εικόνες γνωστές, δεν μου λένε πολλά. Ο νους μου είναι κιόλας αλλού...

Τελειώνω βιαστικά, μάλλον και λίγο πρόωρα, την βόλτα μου και νάμαι πάλι στο αυτοκίνητο.

Τα Πομακοχώρια είναι πολλά αλλά αναγκαστικά, από έλλειψη χρόνου, δεν μπορώ παρά να ακολουθήσω μια μόνο από τις διαδρομές. Την έχω διαλέξει ήδη: προς Εχίνο...

Ο δρόμος από την Ξάνθη για τον Εχίνο είναι λίγο ανηφορικός, αλλά πολύ καλός. 30 χιλιόμετρα, που, όμως, με τις παρακάμψεις θα τα κάνω πολύ περισσότερα.

Ανηφορίζω προς το βουνό, οδηγώντας πλάι σ' ένα ποτάμι και μέσα από δάση, που σ' άλλη εποχή θάταν ειδυλλιακά, αλλά, καθώς τα δένδρα δεν είναι αειθαλή, τώρα έχουν ένα καφέ-γκρίζο χρώμα. Μου μοιάζουν καμμένα, αλλά δεν είναι.

Φτάνω στην πρώτη πόλη, στην Σμίνθη. Φαίνεται αρκετά μεγάλη, φέρνει προς κωμόπολη. Σταματάω, ελπίζοντας να βρω κάτι να φάω. Μάταιος κόπος. Αν και είναι μόλις 1.30 το μεσημέρι όλα είναι λειστά ή κλείνουν εκείνη την ώρα. Οι μαγαζάτορες καθαρίζουν τις βιτρίνες τους και τα ταψιά, μζεύουν τις καρέκλες. Μου κάνουν νόημα ότι "όλα τέλος"!

Συνεχίζω προς Γλαύκη και Πάχνη... Έξω από την Γλαύκη είναι ένα μικρό στρατόπεδο. Οι φαντάροι λιάζονται χαλαροί, μιλάνε στο κινητό, κάποιοι καθαρίζουν κάτι στο προαύλιο.  Μπαίνω στο χωριό.

                         

Περιμένω να δω φτώχεια, ίσως και εξαθλίωση, όσο πιο πολύ ανεβαίνω το βουνό...

Όμως όχι! Βρίσκω τα χωριά ήσυχα, καθαρά, όπως και τα προηγούμενα, στην πεδιάδα του δρόμου από Αλεξανδρούπολη προς Κομοτηνή, αλλά η συνολική εικόνα είναι διαφορετική.

Τα σπίτια δεν είναι φτωχικά, αλλά ούτε και γραφικά. Δεν είναι χαμόσπιτα. Τα περισσότερα είναι δίπατα, καινούρια ή ανακαινισμένα. Χωρίς ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα, παραπέμπουν σε εικόνα επαρχιακής κωμόπολης ή Αθηναϊκής γειτονιάς.

Ο κόσμος με κοιτάει λίγο περίεργα, αλλά δεν με ενοχλεί - ελπίζω ούτε κι εγώ να τους ενοχλώ...

Τα χωριά εδώ πρέπει να είναι αμιγώς Μουσουλμανικά. Δεν υπάρχει πουθενά Χριστιανική εκκλησία ούτε σημάδι σταυρού. Δεν υπάρχει πουθενά Χριστιανικό νεκροταφείο, μόνο Μουσουλμανικά, που βρίσκονται στο κέντρο των οικισμών - όχι στις παρυφές, όπως τα Χριστιανικά - και συχνά κόβονται στην μέση από τον κεντρικό δρόμο... 

Στους δρόμους συναντάω πολλές επιγραφές και πηγές...

                             

Έντονα χρώματα παντού...

Αυτοκίνητα πολλά, όχι παλιά, αρκετά καλά. Δυσκολεύονται μερικές φορές να κινηθούν και να στρίψουν στους στενούς δρόμους. Σε ένα σημείο, στην Γλαύκη, μπλοκάρομαι κι εγώ. Απομακρύνομαι με την όπισθεν και με δυσκολία. Ξαναθυμάμαι τον «σαλίγκαρο» των εξετάσεων οδήγησης, πριν από - ας μη πω πόσα – χρόνια!
Οι οικοδεσπότες μου μου λένε ότι ο κόσμος εδώ δεν πένεται. Ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία και την υλοτομία, από την οποία έχουν βγάλει ή και βγάζουν ακόμη αρκετά χρήματα. Τα ξύλα, που αγοράζουμε στην Αθήνα, για το τζάκι μας προέρχονται συνήθως από εδώ...
Επόμενος σταθμός η Μελίβοια – το πιο όμορφο και τακτοποιημένο χωριό πάνω στην διαδρομή αυτή. Φωτογραφίζω το τζαμί – ανοιχτό πράσινο παστέλ και μιναρές μπλε, στην κορυφή του…

Οι τοίχοι από ψηφιδωτό...

Λίγο πιο κάτω, στον ίδιο δρόμο, τα χρώματα γίνονται έντονα - τόσο που δεν πάει άλλο!..

Οι επιγραφές πάντα στα Ελληνικά...

Συνεχίζω προς Εχίνο. Πυκνοκατοικημένη κωμόπολη.
Εδώ βρίσκεται και το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής κι ένα ακόμη στρατόπεδο.
Εδώ και η πρώτη Ελληνική Εκκλησία, που παρατηρώ από την ώρα, που μπήκα στον δρόμο για τον Εχίνο - σημάδι μικτού ως προς την πίστη πληθυσμού.
Ο κεντρικός δρόμος γεμάτος. Άνδρες, γυναίκες, όλες με μαντήλες στο κεφάλι, νέα παιδιά. Μανάδες έχουν βγάλει με το καρότσι τα μωρά τους βόλτα. Νεαροί σκυμένοι πάνω από ανοιχτά καπώ αυτοκινήτων. Έξω από τα μαγαζιά γυναίκες κάθονται σε σκαμνιά και πλαστικές πολυθρόνες, συζητάνε, γελάνε, κοιτάνε το "ξένο" αυτοκίνητο με απορία.
Στους μέσα δρόμους δεν τολμώ να χωθώ με το αυτοκίνητο. Ένας «σαλίγκαρος» την μέρα φτάνει!
Αποφεύγω τις φωτογραφίες, γιατί μέσα στην πόλη είναι το στρατόπεδο και έχει πινακίδα, που προειδοποιεί πως η φωτογράφηση απαγορεύεται.
Βγαίνω από τον Εχίνο, θεωρώ πως επιστρέφω στην Ξάνθη...
Περνάω μια πλαγιά με πολύχρωμα μελίσσια...
 

Όλες οι ομάδες, που προηγούνται στην Super League, σκέφτομαι...

Οδηγώ χαλαρά, πάλι πλάι σε ποταμάκι, αγελάδες δεξιά κι αριστερά, άλογα εδώ κι εκεί... Όλα καλά, μόνο που ξαφνικά βλέπω πως βρίσκομαι στις Σάτρες... Αντίο Ξάνθη... Έχω χάσει τον δρόμο της επιστροφής στην μεγάλη πόλη και κάπου εδώ τελειώνει κι ο δρόμος, όπου βρίσκομαι... Τελειώνει τελείως, δηλαδή... Πιο πέρα, απλώς δεν έχει!

Πάω προς το γήπεδο του χωριού, όπου βλέπω κόσμο... Ρωτάω, μου εξηγούν τον δρόμο του γυρισμού και φεύγω...

 

Η Ξάνθη με περιμένει - ίσως να βρω και κάτι να φάω επί τέλους, γιατί είναι πια απόγευμα και το σύντομο οδοιπορικό στους τόπους της Μουσουλμανικής μειονότητας τελειώνει κάπου εδώ...

                                                             Επιμύθιο

Έχει άραγε επιμύθιο αυτή η ιστορία;

Αναρωτιέμαι - δεν ξέρω.

Δεν μ' αρέσουν τα διδάγματα ούτε τα κηρύγματα.

Δεν εκανα δα και καμμιάν έρευνα περιωπής.

Ξεκίνησα αυτό το οδοιπορικό και τις αντίστοιχες αναρτήσεις, αποφασισμένος να μείνω μακριά από πολιτικές, κομματικές ή στενά εθνικές προσεγγίσεις.

Κατέγραψα μονάχα ό,τι είδα κι ό,τι μου είπανε, χωρίς πολλούς χαρακτηρισμούς και κρίσεις, χωρίς δραματοποίηση ή κορώνες.

Κι είδα Έλληνες διαφορετικών πίστεων να συμβιώνουν αρμονικά.

Είδα κι άλλους Έλληνες μιας πίστης να ζουν ήσυχα, να δουλεύουν, να θρησκεύονται σε χωριά  αμιγή από την άποψη της θρησκείας ή της φυλετικής καταγωγής.

Είδα παιδιά στην Θράκη να παίζουν στους δρόμους... Παιδιά σαν όλα τα παιδιά, σαν τα παιδιά στην Αθήνα, την Λάρισα, στην Καλαμάτα, στα νησιά... 

 

                            

Παιδιά της μιας...

                            

... ή της άλλης φυλής...

                          

... να παίζουν μαζί... να παίζουν παιχνίδια σαν όλα τα παιχνίδια, που τα ξέρουμε κι από άλλα μέρη αλλά κι από την δική μας, την προσωπική παιδική ηλικία...

Παδιά να παίζουν, απλώς να παίζουν...

Μπορούν κι οι ενήλικες...

Νομίζω, δηλαδή...

Οι ζωές των άλλων: Εικόνες και χρώματα από τα μέρη της Μουσουλμανικής μειονότητας - Μέρος ΙΙ

Την Αλεξανδρούπολη από την Κομοτηνή χωρίζουν περίπου 50 χιλιόμετρα ή 20-25 λεπτά της ώρας, αν ακολουθήσει κανείς την Εγνατία Οδό.

Ωστόσο, εγώ βρίσκομαι πάνω στην παλιά οδό, που περνάει ακριβώς έξω από τα χωριά της Μουσουλμανικής μειονότητας και απλώς λοξοδρομώ για να μπω κάθε φορά μέσα στα χωριά.

Δεξιά μου, πεδιάδα και η οροσειρά της Ροδόπης στο βάθος...

                        

Αριστερά μου, πεδιάδες, που μοιάζουν απέραντες... Λίγα διάσπαρτα δέντρα μόνο, πού και πού...

Έχω αφήσει πια πίσω μου και το τελευταίο από τα λίγα αυτά χωριά και μπαίνω σιγά-σιγά στην Κομοτηνή.

Στο αυτοκίνητο είμαι μόνος και δεν ξέρω τίποτε από την πόλη. Οδηγώ στην τύχη κι άξαφνα διακρίνω μπροστά κι αριστερά στενά δρομάκια και χαμηλά οικήματα. Από πάνω τους δεσπόζει η σιλουέτα ενός ψηλού μιναρέ...

                                          

Καταλαβαίνω πως βρίσκομαι μπροστά στο ιστορικό κέντρο της πόλης, κάνω δεξιά, παρκάρω όπως-όπως και πάω με τα πόδια προς τον μιναρέ.

Μια πινακίδα μου λέει ότι βρίσκομαι μπροστά στο Γενί Τζαμί, το Νέο Τζαμί, δηλαδή, που αποτελεί και την έδρα της Μουφτείας και της Επιτροπής Διαχείρισης της Μουσουλμανικής περιουσίας.

Απέναντι από την κεντρική είσοδο μαγαζιά, που πουλάνε ό,τι μπορεί να φαντασθεί κανείς... ακόμη κι ό,τι δεν μπορεί...

                           

Το σκηνικό μου θυμίζει λίγο από Μοναστηράκι και την οδό Ηφαίστου παλιά, πριν γεμίσει με καταστήματα ρούχων και παπουτσιών ή αμιγώς τουριστικά. Σύμπτωση, άραγε; Οδός Ηφαίστου λέγεται κι αυτός ο δρόμος...   

Οι μαγαζάτορες κάθονται απ' έξω από τα μαγαζιά τους.  Κίνηση δεν υπάρχει καθόλου. Όλοι χαλαρώνουν...

                       

Είναι, άλλωστε, και η ώρα του τσαγιού...

                       

Αφήνω τα μαγαζιά και μπαίνω στην αυλή του Τζαμιού... Αριστερά μου ένας χώρος με λιγοστούς τάφους Μουσουλμανικούς, περιφραγμένος. Δεξιά μου, ένα χωριστό οίκημα, όπου πλένουν οι πιστοί τα πόδια τους...  

                           

Μουσουλμάνοι μπαινοβγαίνουν στο Τζαμί, καθώς φεύγω για να προλάβω να περιπλανηθώ λίγο στα δρομάκια...

Όλα είναι ήσυχα, ήρεμα... Τα δρομάκια στενά, καλντερίμια... Τα κτίσματα παλιά, ισόγεια ή, το πολύ, δίπατα...

                        

Τα μαγαζιά μικρά, συνήθως πουλάνε ένα είδος ή μιαν υπηρεσία μόνο... Κι οι επιγραφές Ελληνικές κι εδώ...

                          

                          

Ο τσαγγάρης εδώ λέγεται Επιδιορθωτής Υποδημάτων και η βιτρίνα του έχει εκατοντάδες υποδήματα αδιόρθωτα!

                         

Περιπλανιέμαι λίγο ακόμη στην πόλη - κέντρο των Μουσουλμάνων... Θαρρώ πως η Κομοτηνή είναι η πιο φιλική στον επισκέπτη πόλη της Θράκης.

                         

                         

Κοιτάζω εντατικά γύρω μου και φορτώνω μέσα μου εντυπώσεις, που με προετοιμάζουν για το επόμενο σκέλος του οδοιπορικού, το αυριανό ταξίδι στην καρδιά της Μουσουλμανικής μειονότητας, στα βουνά της Ροδόπης...

Το φως πέφτει κι ο ήλιος γέρνει κιόλας, καθώς αφήνω πίσω μου την Κομοτηνή και το Γενί Τζαμί της...

                            

[Συνεχίζεται]

Οι ζωές των άλλων: Εικόνες και χρώματα από τα μέρη της Μουσουλμανικής μειονότητας - Μέρος Ι

Για περίπου μιαν εβδομάδα βρέθηκα στην Θράκη… Είχα πολλούς λόγους να κάνω αυτό το ταξίδι κι ευτυχώς κατάφερα να κάνω σχεδόν όλα όσα είχα στον νου μου, εκτός από την επίσκεψη στο Δέλτα του Έβρου - η υπερχείλιση του ποταμού καθιστούσε απαγορευτική την επίσκεψη αυτή.

Το από κάθε άποψη σπουδαίο κομμάτι του ανοιξιάτικου αυτού ταξιδιού μου ήταν οπωσδήποτε το σύντομο οδοιπορικό σε χωριά της Μουσουλμανικής μειονότητας, στην Ροδόπη και στην Ξάνθη. Δεν είμαι ούτε δημοσιογράφος ούτε πολιτικός ούτε καν επαρκής γνώστης του θέματος. Θεωρώ, ωστόσο, ότι μια κοινή λογική την διαθέτω – κάτι προφανώς σπάνιο μεταξύ πολιτικών – και έχω, επίσης, μάτια και βλέπω, φωτογραφική μηχανή και παγώνω την στιγμή, πληκτρολόγιο και καταγράφω εντυπώσεις και σκέψεις.

Το ζήτημα της Μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης έχει ασφαλώς πολλές πτυχές, αλλά με την επίσημη πολιτική και την στάση μας καταφέρνουμε να το κάνουμε ακόμη πιο περίπλοκο, ίσως και εν δυνάμει επικίνδυνο. Οι προηγούμενες γενιές μεγαλώσαμε, θεωρώντας το καυτό ή ταμπού. Μέχρι πολύ πολύ πρόσφατα - ναι, μέχρι το 1995 - τα χωριά της μειονότητας ήταν ημιαποκλεισμένα, ένα είδος γκέτο. Μια μπάρα στην είσοδό τους ανεβοκατέβαινε και γινόταν έλεγχος ταυτοτήτων, για να μπει ή να βγει κανείς. Σήμερα δεν ισχύει πια αυτό το καθεστώς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται μια συνολικότερη επανεξέταση της γενικότερης στάσης μας έναντι της μειονότητας, χάραξη πολιτικής πιο σύγχρονης.

Δεν πρέπει η κοινωνική και πολιτική μας ευαισθησία να εξαντλείται στο ζήτημα των μεταναστών και να μη φροντίζουμε για μεταχείριση τέτοια, που τουλάχιστον να απομακρύνει τους Έλληνες Μουσουλμάνους από ξένες αγκαλιές.

Οι Έλληνες Μουσουλμάνοι της Θράκης μπορεί να συγκλίνουν στην κοινή τους πίστη, αλλά η φυλετική τους καταγωγή ποικίλει.

Οι περισσότεροι είναι Πομάκοι, για την καταγωγή των οποίων οι απόψεις μεταξύ Ελλήνων, Βουλγάρων και Τούρκων Ιστορικών διΐστανται, ανάλογα με το εθνικό και πολιτικό πρίσμα του καθενός. Τούρκοι, πάντως, δεν φαίνεται να είναι –  το σημαντικότερο, μάλιστα, είναι πως οι περισσότεροι νοιώθουν και επιθυμούν να είναι Έλληνες, με όλα όσα σημαίνει αυτό, δηλαδή με όλα τα δικαιώματα και όλες τις υποχρεώσεις των Ελλήνων. Κάθε παράβλεψη της «λεπτομέρειας» αυτής από μέρους μας και από μέρους του Ελληνικού κράτους οδηγεί μοιραία και φυσικώ τω τρόπω την ποικιλόμορφη αυτή μειονότητα εκτός του εθνικού ιστού. Και υπάρχουν ολόγυρα στην Ελλάδα άλλοι αντίστοιχοι ιστοί, προθυμότατοι να τους υποδεχθούν στοργικά και να τους αξιοποιήσουν!

Στην μακρινή για την Αθήνα Θράκη, στο μειονοτικό σχολείο του Μεγάλου Δέρειου, μια δασκάλα, η Κυρία Χαρά Νικοπούλου, κόρη του κ. Β. Νικόπουλου, πρώην Προέδρου του Αρείου Πάγου (2007-2009), σε πείσμα κάθε απειλής και παρά το αρνητικό κλίμα, έκανε μόνη μια τιτάνια προσπάθεια να παράσχει Ελληνική παιδεία σε παιδιά της μειονότητας. Αυτή η εθνικών διαστάσεων προσπάθεια χρειάζεται, όμως, προβολή και στήριξη.

Παρέλκει να παραθέσω εγώ εδώ τις περιπέτειες της Κυρίας Νικοπούλου, που, άλλωστε, μόλις πριν από λίγες ημέρες βραβεύθηκε για την στάση και την αποτελεσματικότητά της.
Θα αναφερθώ μόνο σε μια τυχαία συζήτηση, που είχα με έναν Έλληνα Χριστιανό - έμπορο στο κέντρο της Κομοτηνής. «Απορώ», μου έλεγε, «με την στάση της Ελληνικής Πολιτείας, που  περιθωριοποιεί όλους τους Μουσουλμάνους, θέλοντας και μη. Οι άνθρωποι, παρά την διαφορετική τους πίστη, ζητούν αφομοίωση και ίσες ευκαιρίες. Ζητούν να μη θεωρούνται σώνει και καλά Τούρκοι, να μη αντιμετωπίζονται ως Τούρκοι, να μη υποχρεώνονται να φοιτούν σε μειονοτικά σχολεία, διδασκόμενοι την Τουρκική ως μητρική γλώσσα, μένοντας έτσι έξω από την Ελληνική παιδεία κι έξω από την Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση, μακριά από κάθε ευκαιρία ανάδειξης στο πλαίσιο της Ελληνικής κοινωνίας.»
Για να με πείσει, ο συνομιλητής μου μου έδωσε ένα φύλλο της τοπικής Εφημερίδας της Κομοτηνής, «Ο ΧΡΟΝΟΣ».  Στο φύλλο της 17 Μαρτίου 2010, στην σελίδα 5, φιλοξενείται ολοσέλιδο δημοσίευμα σχετικά με επιστολή του Πολιτιστικού Συλλόγου των Πομάκων της Ξάνθης προς τον κ. Πρωθυπουργό και την Υπουργό Παιδείας, Κυρία Άννα Διαμαντοπούλου. Με την επιστολή, που αργότερα εντόπισα και στην ιστοσελίδα της εφημερίδας, τα μέλη του Συλλόγου διαδηλώνουν ουσιαστικά ότι δεν τους παρέχεται το αυτονόητο για Έλληνες πολίτες και το λιγότερο, που η Ελληνική Πολιτεία υποχρεούται να τους παρέχει: Ελληνική παιδεία! Δεν θέλουν την τουρκική γλώσσα, που ούτε μητρική και δική τους είναι ούτε την χρησιμοποιούν ποτέ στο σπίτι και στην ζωή τους!

Η αλήθεια είναι πως το θέμα αυτό είναι πολύ μεγάλο και πολύ ευαίσθητο για ανάρτηση σε ένα απλό blog. Είναι κι από μόνο του δύσκολο. Μπορεί να μη βρω πολλούς να συμφωνήσουν μαζί μου. Μπορεί, όμως, να αποτελέσει αφορμή προσωπικού προβληματισμού του καθενός μας, σε συνδυασμό και με τις εικόνες, που ακολουθούν...

Τα Μουσουλμανικά χωριά, που επισκέφθηκα δεν ήταν πολλά, αλλά έχω κάθε λόγο να τα θεωρώ χαρακτηριστικά.
Την αρχή έκανα με τα χωριά που βρίσκονται πάνω στην παλιά οδό Αλεξανδρούπολης – Κομοτηνής.

Στην περιοχή αυτή, τα χωριά είναι εμφανώς φτωχά.
Τα σπίτια δείχνουν φτωχικά, είναι όλα ισόγεια, μερικές φορές μοιάζουν με χαμόσπιτα. Όλα, ωστόσο, είναι περιποιημένα απ’ έξω, όπως βλέπω.

Καθαρά, άσπρα – ασβεστωμένα, χρωματισμένα σε απαλούς, παστέλ, τόνους.

Μερικά κατώφλια και τοίχοι υποδεικνύουν χρωματική και διακοσμητική ένταση.

Οι δρόμοι ήσυχοι, πεντακάθαροι – ούτε χαρτάκι κάτω.
Αυτοκίνητα σχεδόν ανύπαρκτα.
Οι επιγραφές στα Ελληνικά.

Ένα ζευγάρι εφήβων φλερτάρει δειλά κάτω από έναν απλό μιναρέ. Αποφεύγουν το άγγιγμα, δεν αγκαλιάζονται, αλλά σαφώς φλερτάρουν - ίσως και νάναι κιόλας ζευγάρι στα κρυφά.

Τους βλέπω μόνο, παρατηρώ χωρίς να φωτογραφίζω...

Μόλις λίγα μέτρα πιο πέρα, κάτι γυμνασιόπαιδα παίζουν ποδόσφαιρο σε μιαν υποτυπώδη αυλή.
Γυναίκες μεσόκοπες κυκλοφορούν στον δρόμο, με βλέπουν να τις φωτογραφίζω, απομακρύνονται βιαστικά, αλλά δεν διαμαρτύρονται.

Στο επόμενο χωριό βρίσκω μικρά αγόρια να παίζουν στον δρόμο. Γελάνε, κυνηγιούνται, με κοιτάνε με περιέργεια. Παίρνω το θάρρος να τα πλησιάσω, μιλάμε, καταλαβαίνουν μια χαρά τα Ελληνικά, τους ζητάω να τα φωτογραφήσω, χαμογελούν, ποζάρουν, φωνάζουν και μια φίλη τους από γειτονικό σπίτι.

Κανένας φόβος, καμμιά επιφυλακτικότητα: παιδιά σαν όλα τα παιδιά… σαν και τα δικά μας παιδιά, που παίζουν στον δρόμο, έξω απ' το σπίτι μας. Παρ' όλ' αυτά, συλλαμβάνω τον εαυτό μου κάπου βαθιά μέσα του να εντυπωσιάζεται από τούτο το μικρό αυτονόητο, να είναι ο ίδιος μαζεμένος, διστακτικός, κουμπωμένος, επιφυλακτικός… κι υπόσχομαι να καταπολεμήσω αυτή την αίσθηση στο υπόλοιπο του οδοιπορικού μου!..
 
[Συνεχίζεται]