Ο "ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ" στην σοφή κρίση των παιδιών - και στο "ΓΥΑΛΙΝΟ ΘΕΑΤΡΟ"

     Στους περαζόμενους καιρούς, που οι Έλληνες ορίζαν,

      κι οπού δεν είχε η Πίστη τως θεμελιωμένη ρίζαν

      τότες μιά Aγάπη μπιστική στον Kόσμο εφανερώθη,

      κ' εγράφτη μέσα στην καρδιά, κι ουδεποτέ τση ελιώθη.

Ο "Ερωτόκριτος" αποτελεί ανυπέρβλητη κορύφωση της Κρητικής Γραμματείας και αριστούργημα της Μεσαιωνικής λογοτεχνίας. Μέσα από τα λογοτεχνικά του χαρίσματα και την μουσικότητα της γλώσσας, υμνεί και εξυψώνει αρχές και αξίες πανανθρώπινες και διαχρονικές, αξίες που απολάμβαναν ιδιαίτερη αίγλη "σε περαζόμενους καιρούς". Θα ήταν σκόπιμο να τις θυμηθούμε λίγο, οι μεγαλύτεροι, στους τωρινούς καιρούς, τους πιο υλόφρονες και συμφεροντολογικούς.  Και θα ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμο να τις ενσταλάξουμε και να τις εντυπώσουμε σταθερά στις νεώτερες γενιές, στα παιδιά, την ώρα που μπαίνουν οι βάσεις του χαρακτήρα τους.
Η Ελληνική και η παγκόσμια κλασική Γραμματεία έχουν να επιδείξουν πολλά αριστουργήματα, που προβάλλουν την άδολη αγάπη, την εντιμότητα και την ειλικρίνεια, την φιλία, τον αληθινό κι ανυστερόβουλο έρωτα, τον ιπποτισμό και την γενναιότητα, την αλληλεγγύη, την ευσπλαχνία... Κι αν υπάρχει μια σπουδαία τάση στο Ελληνικό Παιδικό Θέατρο τα τελευταία χρόνια είναι ακριβώς η στροφή Θεατρικών Ομάδων προς την διασκευή τέτοιων πεζών, ποιητικών ή θεατρικών κειμένων, προκειμένου να παρουσιασθούν σε κοινό τρυφερών ηλικιών με εύληπτο, αλλά συνάμα έντιμο κι άξιο τρόπο. Δεν είναι λίγοι, ως φαίνεται, εκείνοι, που σωστά πιστεύουν ότι στα παιδιά μπορούμε και πρέπει να μιλάμε όπως θα μιλούσαμε σε μεγάλους: με άλλο λεξιλόγιο, με προσεγμένη γλώσσα και προσέγγιση, αλλά με σοβαρότητα, με υπευθυνότητα, αντί για τον συνήθη παιδιάστικο λόγο, που συχνά υιοθετούμε...
Η Ομάδα Παιδικού Θεάτρου του ΓΥΑΛΙΝΟΥ, στην Λεωφ Συγγρού, εμφορείται καταφανώς από τέτοιαν αντίληψη. Πέρυσι, μας έδωσε έναν δεξιοτεχνικά διασκευασμένο "Έμπορο της Βενετίας", με ερμηνείες, σκηνικά και κοστούμια, που σέβονταν το κλασικό κείμενο και το κοινό. Συνεχίζοντας στην ίδια γραμμή, φέτος, προσφεύγει στον Βιτσέντζο Κορνάρο, διασκευάζει τρυφερά, χάρις στην Ελένη Βλάχου, τον "Ερωτόκριτο" και μαγεύει τα παιδιά - και τα λιγότερο παιδιά, που τα συνοδεύουν - με μια κλασική ιστορία ιπποσύνης, αγάπης, πίστης και ηρωισμών. Η βασική συνταγή της σκηνικής μαγείας είναι εκεί: ό έρωτας δύο νέων παιδιών, η πίστη, οι αγωνίες για την κατάληξη του ειδυλλίου, κόντρα στον αρνητικό οικογενειακό περίγυρο, οι κοινωνικές διαφορές, οι μάχες και οι ηρωικοί αγώνες τόσο για την πατρίδα όσο και για την καρδιά της Αρετούσας.
Η Ελένη Βλάχου έχει διασκευάσει το πρωτότυπο των 10.000 πυκνών στίχων  Κρητικής διαλέκτου, στην κοινή, αλλά όχι και απλοποιημένη, σύγχρονη Ελληνική γλώσσα, ώστε να γίνει πιο προσβάσιμο, και έχει επικεντρωθεί ιδιαίτερα στην προβολή των αρχών και αξιών, που διέπουν τους χαρακτήρες και ολόκληρη την εποχή της ιπποσύνης. Στο ίδιο πνεύμα της εξευγενισμένης διασκευής κινείται με μαεστρία και και η σκηνοθεσία της, ώστε να διατηρεί μεν την αγωνία των θεατών για την κατάληξη των επί μέρους επεισοδίων και την κατάληξη του όλου έργου, χωρίς, όμως, να προσφεύγει σε απεικόνιση βίας ή άλλων ακροτήτων. Καθώς η παράσταση είναι έργο συνόλου, με όλους τους χαρακτήρες διαρκώς επί σκηνής, στο ίδιο επίπεδο παραμένει και η υποκριτική γραμμή, την οποία ακολουθούν πιστά όλοι οι ηθοποιοί. Αποφεύγονται σοφά οι κραυγές και οι άγριοι τόνοι και δημιουργείται, τελικά, ένα ενιαίο ερμηνευτικό σύνολο ακριβούς και αξιοσημείωτης αισθητικής.  Η ένταση των συναισθημάτων περνάει στον θεατή με πιο υποδόριους τρόπους, η ειλικρίνειά τους δεν χρειάζεται φωνασκίες και χειρονομίες για να εντυπωθεί. Τα παιδιά το καταλαβαίνουν αυτό περισσότερο από τους ενήλικες!
Η πλάστιγγα της παράστασης γέρνει προς τον λυρισμό περισσότερο παρά προς τα επικά στοιχεία της πλοκής και των ηρώων του έργου. Εύλογα, επομένως, τον λυρισμό υπηρετεί και αναδεικνύει η πρωτότυπη μουσική του Ηλία Βαμβακούση, την οποία, όπως και στον περσινό "Έμπορο της Βενετίας", εκτελεί ο ίδιος ζωντανά, πλάι στους πρωταγωνιστές. Οι μελωδίες του ντύνουν ανάλαφρα τους στίχους της Ελένης Βλάχου, γίνονται τραγούδια και διαχέονται ευχάριστα στην αίθουσα.

Ιδιαίτερη μνεία οφείλεται στα σκηνικά και στα κοστούμια, που χαρακτηρίζονται από μιαν ευπρόσδεκτη λιτότητα, η οποία προβάλλει την ιδιοφυή τους λειτουργικότητα. Αξίζουν εδώ ιδιαίτερα συγχαρητήρια στις Κυρίες Θάλεια Μέλισσα και Βασιλική Σύρμα. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, για να μη χαλάσω τα στοιχεία της έκπληξης, αλλά με τις ευφάνταστες και εμπνευσμένες ιδέες και λύσεις τους, εξάπτουν δημιουργικά την φαντασία των παιδιών - που είναι κι αυτό ένα από τα ζητούμενα του καλού παιδικού θεάτρου.     
Συμπερασματικά, η φετινή παραγωγή του "Ερωτόκριτου" από την Κυρία Εύη Κουρεμένου και το  Γυάλινο Θέατρο αποτελεί ένα αναμφισβήτητα κερδισμένο στοίχημα - κερδισμένο και από τα παιδιά και τους γονείς, που τα συνοδεύουν. Καθόλου τυχαίο το ότι το θέατρο ήταν κατάμεστο και ότι σ' όλη την διάρκεια της παράστασης δεν ακουγόταν κιχ. Όταν καταφέρνεις και κρατάς τα παιδιά τόσο συγκεντρωμένα, κάτι καλό κάνεις. Αλλιώς δεν γίνεται!